2008 yılında vergi ve primlerini düzenli ödeyen işverenlere sağlanan 5 puanlık prim indirimi uygulamasında yeni bir düzenlemeye gidildi. O tarihten bu yana sektör ve işletme büyüklüğü dikkate alınarak vergi ve primlerini düzenli ödeyen işverenlerden yüzde 20.75 yerine, yüzde 15.75 oranında prim alındı. Gelecek olan yeni 'prim' düzenlemesinde son dönemde istihdam kaybı artan tekstil, deri gibi sektörlerde prim desteği 7 puana çıkarılacak, diğer sektörlerde 4 puana düşürülecek.
İNDİRİMLER İŞÇİYE ÖDENEN BRÜT ÜCRET ÜZERİNDEN YAPILIYOR
En geniş kapsamlı teşvik niteliğinde olan bu uygulama yakın zamanda masaya yatırılarak, niteliği arttırılma çalışmalarına başlandı. Beş puanlık prim indirimi düzenlemesi, işçiye ödenen toplam brüt ücret üzerinden yapılıyor. Asgari ücretli işçi için aylık bin TL, prime esas kazancı tavandan olan işçi için ise aylık 7 bin 500 TL prim teşviki uygulandı. Yakın zamanda yeniden ele alınan uygulamada istihdam kaybı yaşayan sektörler için prim desteği 7 puana çıkarılacak.
İSTİHDAM KAYBI YAŞAYAN SEKTÖRLERE PRİM DESTEĞİ ARTTI
Kamu harcamalarının gözden geçirilmesi ve teşviklerin değerlendirilmesi kapsamında 5 puanlık indirimde neler yapılabileceği değerlendirildi. Bu yeni düzenlemede, bazı sektörlerde prim teşvik oranının artırılması, bazılarındaki pirm teşviğinin düşürülmesi öngörüldü. Buna göre, istihdam kaybı olabilecek sektörlerde prim teşvik oranı artırılacak. Bu sektörler ilk aşamada tekstil, mobilya, deri, hazır giyim olarak belirlendi.
Sadece bu sektörlere yönelik olarak 5 puanlık prim indirimi 2025 yılı itibarıyla 7 puana çıkarılarak hayata geçirilecek. Öte yandan, diğer tüm sektörlerde bu oran yüzde 4’e indirilecek. Böylece istihdam kaybı olabilecek sektörlere destek miktarı artırımı yapılırken, diğer sektörlerde de tamamen kaldırmadan prim teşvikinin sürdürülmesi hedeflendi.
BAZI SEKTÖRLERDE PRİM DESTEĞİ ARTACAK
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, bazı sektörlerde beş puan artması söz konusu olabileceğini söyleyerek, "Genel olarak düşündüğümüzde diğer sektörleri tamamıyla ele aldığımızda beş puanın aşağı doğru azalacağı ve 4 puana yerleşeceği söylenmekte" diye ifade etti. Ayrıca, Prof. Dr. Kılıç, "Bu 5 puan teşviki kayıt dışılıkta Türkiye'ye çok şey kazandırdı. Bana göre en önemli mücadele araçlarından birisiydi" dedi.
İSTİHDAM KAYBI YAŞAMA İHTİMALİ OLANLARA KREDİ DESTEĞİ
Sektörlerin genelinde prim teşvikinin 1 puan düşürülmesinden sağlanacak tasarruf ile birlikte, kredi paketleri oluşturulması amaçlandı. Bu kaynak özellikle istihdam kaybı yaşama ihtimali olan sektörlere uygun faizli kredi olarak verilecek. Bu yolla ekonomi programı zarar görmeden, sorun yaşama ihtimali olan sektörler desteklenecek.
SANAYİ SEKTÖRÜNE İLAVE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun 3 Kasım’da yapılan toplantısında da sanayi sektörlerinde istihdam kaybı olmaması için adım atılacağı ifade edilmişti. Toplantı sonrası yapılan açıklamada şunları belirtmişti:
"Bu süreçte sanayi sektörünün karşılaştığı zorluklara yönelik çözüm önerileri ve atılabilecek ilave adımlar istişare edilmiştir. Uzun vadeli yatırım kredilerinin gelişimi ve kompozisyonu ile reel sektörün bu kredilere erişimine yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Uluslararası kuruluşlardan sağlanan kredi niteliğinde dış finansman kaynaklarına erişim ile söz konusu kredilerin kullanımına ilişkin gelişmeler ele alınmıştır"
