Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle, bütçeye yük oluşturduğu tartışmaları sık sık gündeme geliyor. Hükümetin, emeklilik sisteminde reform hazırlığı henüz emekli olmayanlarda tedirginlik yarattı. EYT’nin kaldırılıp, kaldırılmayacağı, yasanın iptal edileceğine yönelik kamuoyunda endişeler arttı.
2,8 MİLYON KİŞİ ÖNÜMÜZDEKİ SÜREÇTE EMEKLİ OLACAK
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi geçen yıl mart ayında çıktı, nisan ayından itibaren de emekli aylıkları bağlanmaya başladı. Geçen yılın mart ayında 9 milyon 544 bin olan yaşlılık aylığı alanların sayısı 2,2 milyon kişi artarak bu yıl nisan ayında 11 milyon 722 bine yükseldi. EYT’den yararlanacak kişi sayısının toplam 5 milyona ulaşması bekleniyor. Buna göre, EYT kapsamında yer alan 2,8 milyon dolayında kişi önümüzdeki süreçte emekli olacak.
EYT’NİN MALİYETİ GÜNDEMDEN DÜŞMÜYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, EYT’nin bu yılki maliyetinin 724 milyar TL olacağını söylemişti. AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş da, 5 yıllık maliyetin 300 milyar doları bulacağını ifade etti.
EMEKLİLİK SİSTEMİ DEĞİŞİYOR
Maliyet tartışmaları henüz bitmeden AK Parti kurmaylarından da yeni emeklilik sistemi üzerinde çalışıldığına dair açıklamalar da geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM’nin açılmasıyla başlayacak yeni yasama döneminde konuyu gündeme getireceklerini duyurdu.
EYT KALDIRILACAK ENDİŞELERİ ARTTI
EYT ile emeklilik hakkının geri alınacağı endişelerini, yeni emeklilik sistemi ile ilgili kulislerde konuşulanları Sosyal Güvenlik Yazarı Ahmet Kıvanç kaleme aldı. Ahmet Kıvanç, okuyucusunun “EYT düzenlemesinin iptal edilmesi, yasanın geri çekilmesi ve hak kazanmasına rağmen emekli olmayan kişilerin hakkının yanması gibi bir durum söz konusu olabilir mi?” sorusuna cevap verdi. Kıvanç, emeklilik ile ilgili kulislerde konuşulanları tek tek anlattı.
KULİSLERDE EMEKLİLİK YAŞI KONUŞULUYOR
Kulislere yansıyan bilgilere göre, sosyal güvenlik sistemiyle ilgili kapsamlı bir değişiklik gündeme gelecek. Bunların bir kısmı hemen hayata geçirilirken, bir kısmının hayata geçirilmesi zaman alacak. Öngörülen değişiklikler arasında prim günü ile emekli aylıkları arasında dengenin sağlanması, sağlık harcamalarının bütçe üzerindeki yükünün azaltılması, düşük emekli aylığı alanlar için sosyal yardım programlarının uygulanması gibi konu başlıkları bulunuyor. Emeklilik yaşının artırılacağına ilişkin de iddialar dile getiriliyor.
EYT YASASI İPTAL OLUR MU?
EYT düzenlemesinden geri adım atılması hiçbir şekilde gündemde bulunmuyor. EYT düzenlemesiyle sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar için yaş şartı kaldırıldı. Sadece prim günü ve sigortalılık süresi koşulu bırakıldı. Koşulları yerine getirmiş olanların önemli kısmı emekli oldu ancak koşulları yerine getirdiği halde emekli olmayanlar ile koşulları yerine getirmeyi bekleyen 3 milyona yakın kişi bulunuyor.
Kanun kapsamındakilerin yüzde 40’tan fazlası emekli olmuşken EYT düzenlemesinden geri adım atılması söz konusu olamaz. Böyle bir değişiklik yapılsa bile Anayasa’ya aykırı olacağı için Anayasa Mahkemesi’nden döner. Tekrar vurgulamak gerekirse, henüz emekli olmamış EYT’liler için yeniden yaş şartı da getirilemez. Kaldı ki emeklilik yaşının uzatılması konusu her ne kadar kulislerde konuşulsa da mevcut çalışanlar için bunun hayata geçirilme imkânı bulunmuyor. Yaş artırımı konusu olsa olsa ancak ilerleyen yıllarda gündeme getirilebilir.
