5 Kasım'da gerçekleştirilen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanlık seçimlerinde Kamala Harris ile yarışan Donald Trump, ülkenin 47’nci başkanı oldu. ABD’de Demokrat Parti yönetimi sona ererken Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olan Trump’ın döneminde uluslararası siyasetin nasıl yön değiştireceği merak konusu oldu.
YENİ DÖNEMDE DÜNYAYI NELER BEKLİYOR?
Donald Trump’ın başkanlı koltuğuna oturmasıyla birlikte alacağı kararlar da merakla bekleniyor. Dünya gözünü Beyaz Saray’daki yeni döneme çevirdi. ABD’nin Rusya ve Çin ile ilişkileri ise hayati önem taşıyor. Türkiye’yi yeni dönemde neler beklediği de gündemin önemli konuları arasında.
Ekol TV Dış Haber Şefi Abdullah Tevge, ABD’de yeniden başlayan Donald Trump döneminde dünyada meydana gelmesi beklenen jeopolitik gelişmeleri ve olası yönelimleri derledi:
DÜNYANIN GÖZÜ BEYAZ SARAY’DA
ABD’de merakla beklenen seçim tamamlandı. Donald Trump, 47’nci başkan olarak tarihe adını yazdırdı. 20 Ocak’ta göreve başlayacak. Atayacağı isimler ise teker teker belirlenmeye başlandı. Gözler Trump’ın yeni dönemde sergileyeceği dış politikaya çevrildi. Dünyayı etkileyecek kararlar Beyaz Saray’da Trump tarafından alınacak.
RUSYA İLİŞKİLERİ NASIL İLERLEYECEK?
Önümüzdeki dönemde tüm jeopolitik yönelimleri de buradan belirleyecek. ABD’de seçim sonuçları tamamlanınca gözlerin çevrildiği ilk adres Kremlin oldu. Rusya’nın tepkisi merakla bekleniyordu. Çünkü Trump 2022 yılının şubat ayında başlayan Ukrayna’daki savaşı 24 saat içinde bitireceğini iddia etmişti. Putin, başkanlığını tebrik ederken Trump’ın krizi bitirme isteğinin en azından dikkate alınması gerektiğini söyledi.
SINIRLAR YENİDEN ÇİZİLEBİLİR
Trump’ın savaşı bitirme konusundaki isteği ortada ancak yöntemi ve neler yapılacağı bilinmiyor. Rusya’ya istediği bölgeleri bırakması, Ukrayna’yı ise mevcut duruma ikna etmesi beklentiler dahilinde. Yani sınırlar yeniden çizilebilir, iki ülke arasındaki bazı bölgeler el değiştirebilir.
TRUMP’IN ÇİN POLİTİKASI NE OLACAK?
Donald Trump seçim döneminde Çin konusuna daha temkinli davrandı, sert sözlerden kaçındı. Ancak Çin’i bir tehlike olarak gördüğünü her zaman belirtti. Zaten ilk başkanlık döneminde de Çin’i stratejik rakip olarak gördüğünü defalarca dile getirmişti. Trump’ın ABD’deki üretimi artırmak için Çin’e uyguladığı gümrük vergisini artırabileceği düşünülüyor. Zaten daha önce bunu yüzde 60’a kadar çıkarabileceğini ifade etmişti.
TAYVAN KRİZİNDE HANGİ POLİTİKA İZLENECEK?
Çin konusunda diğer bir çıkmaz nokta ise Tayvan. Biden döneminde sürekli krize yol açan Tayvan yine gündemde olacak. Ancak Trump’ın çözme yöntemi farklı olabilir. Silah ve asker sevkiyatı uygulayarak Çin-Tayvan gerilimini bitirmek isteyebilir. Trump’ın göreve başlamasıyla birlikte en çok kuracağı ülkelerden biri de Türkiye. Önceki dönemde gergin başlayan ilişkiler Trump’ın görevinin sonuna doğru yakın müttefik seviyesine yükselmişti. Türkiye’nin bölgenin güçlü bir aktörü haline gelmesi ve uluslararası krizlerde aldığı rol geçtiğimiz süreçlerde daha da arttı. Ocak ayında başlayacak Trump döneminde de bu rolün önemiyle ilişkiler daha da ileriye taşınabilir.
TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNDE BERAT ALBAYRAK DETAYI
Öte yandan ABD’de yeni dönemin başlamasıyla birlikte siyaset gündeminde yer alan diğer bir konu da Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Türkiye ve ABD ilişkilerindeki yeri oldu.
Önceki dönemde Trump’ın ‘A Takımı’ ile sıkı ilişkiler kuran ve aynı zamanda milli ve yerli enerji politikalarının mimarı olan Berat Albayrak’ın da yeniden devlet yönetiminde etkin rol oynaması bekleniyor. Jeopolitiğin bu derece önemli olduğu mevcut konjonktürde Albayrak’ın yeniden görev alması halinde bir bakanlıkta görevlendirme şeklinde değil Türkiye’nin jeopolitik ve stratejik duruşunu millilik temelinde hayata geçirecek, gözetecek bir üst pozisyonda göreve geleceği de beklentiler arasında. Özellikle yeni dönemin ana karakteri olarak görülen liderler diplomasisine de Albayrak’ın uygun bir tercih olacağı yönünde değerlendirmeler var.
