SSK ve Bağkur emeklisinin ‘sıfır’ zam çıkmazı! SGK Uzmanı kök maaş için tek cümlelik çözümü verdi

TÜİK’in enflasyon rakamlarını açıklamasıyla 6 aylık enflasyon farkı belli oldu. Enflasyon oranıyla birlikte memur ve emeklinin zam hesabı da kesinleşti. Memur ve memur emeklilerine toplu sözleşme ve buna ek enflasyon farkı temmuz maaşlarına yansıtılacak.

SSK ve Bağkur emeklisi de 2024’in ikin yarısı için yüzde 24, 73’lik enflasyon zammı alacak. Zam konusunda son günlerin en çok tartışılan konusu ise ‘sıfır zam’ alacak emekli kesimi oldu.

Aylık bağlama oranı düşük olan bu emekliler enflasyon farkı ile en düşük taban aylık oranının da altında kaldılar. Hazine desteği ile maaşları 10 bine tamamlanan bu kişiler için hükümet, taban aylık artırımına henüz gitmedi. Gözler hükümetin belirleyeceği taban aylığa çevrilirken, milyonlar kök maaş düzenlemesi için de çalışma yapılmasını istiyor.

SSK ve Bağkur emeklisinin zammını, en düşük emekli maaşı ve kök maaş için çözüm yollarını Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Duman Ekol TV’de Oylum Talu’ya anlattı.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI YIL SONUNA KADAR AYNI MI KALACAK?

SGK Uzmanı Ali Duman, Ekol TV'ye taban aylık ve kök maaş farkını anlatarak, enflasyon zammı ile ilgili detayları açıkladı. Duman, şunları söyledi:

“Yıllardır söylediğimiz bir kök maaş olayımız var. Kök maaş vatandaşın emekli olduğu tarihte geçmişten gelen bütün çalışmalarına göre aylık kazançları belirlenerek, kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaşın üstüne çıkması halinde , buradan gelecek maaş farklarının da oluştuğu yani gerçek esas aylık olarak bağlanan maaştır. Taban aylık ise TBMM tarafından belirlenen ve bundan aşağı olamaz dediği ve belirlediği rakamdır. Bu taban aylık şu an 10 bin liradır. 2023’te 7 bin 500 liraydı. Kök maaş ile taban aylık arasındaki fark şu: Bugüne kadar en az maaşla çalışmış, en az günle emekli olacak birinin maaşı ne kadar olur derseniz ben buna 7 bin 50 lira diyebilirim. Bu taban aylık kanunundan dolayı 10 bin lira olarak ödeniyor. Yani 10 bin liranın altında olan tutarlar tamamlanıyor. Bu 7 bin liralık maaşta yüzde 5 civarında sosyal destek ödemesi yani eski tabirle fiş parası da bulunuyor. Bu fiş meselesi gitti sosyal yardım geldi. Bu vatandaşların maaşlarında, kanun taban aylık 10 bin liranın altında olamaz dediği için 10 bin lira oluyor. Peki gelen yüzde 24, 73’lik enflasyon zammının kök maaşa mı yoksa taban aylığa mı geldiği merak ediliyor. Bu enflasyon oranında zam kök aylığa geliyor.

İşin problemli tarafı da bu, 7 bin lira kök maaş alan birinin yüzde 24,73’lik enflasyon zam yaptığınızda kök maaş 9 bin liraya geliyor. Bu noktaya geldiğinizde 10 bin liraya tamamlanıyor. Taban aylık değişmediği için bu kişiler yıl sonuna kadar 10 bin lira almaya devam edecek."

“KÖK MAAŞ SORUNU ÇÖZÜMÜ İÇİN TEK CÜMLE YETERLİ”

Ekol TV'ye konuşan SGK uzmanı Ali Duman, kök maaş sorunu çözümünün de TBMM’den geçtiğini dikkat çekerek, “Meclis tarafından belirlenen taban aylık görüşmelerinde sadece bir cümle yeterli olur. Bu, ‘kök maaş taban aylıktan aşağı olamaz” şeklinde bir cümlelik çözümdür. Milyonlarca insanı gerçek manada hak ettiği enflasyon farkı, ben buna zam demiyorum.

Halen vatandaş ‘Bu enflasyon farkı benim hissettiğim değil’ diyerek açıkça söylüyor. Vatandaş, enflasyon kalemlerine ve benim ihtiyaçlarıma bakarsanız gıda ve barınma gibi, kiralar yüzde 25 gibi sınırın kalkmasıyla kira artışlarından da korunamayacak, elektrik zamları da geldi.” dedi.

“MEMUR VE İŞÇİ HAKLARINI KORUYABİLİYOR, EMEKLİDE BU YOK”

Türkiye’de maaşlarını imza ile belirleyen kesimlerin memur ve işçiler dolduğunu dikkat çeken Duman, emeklinin toplu sözleşme ya da komisyonca belirlenmesi durumunun olmadığını söyledi. Emeklinin ‘enflasyona ezdirilmemesi’ gerektiğini belirterek şunları söyledi:

“Türkiye’deki yasal düzenleme ‘Emekli maaşlarını 6 aylık enflasyon farkıyla güncelleyin’ diyor. TÜFE oranını getiriyor, emekli maaşlarını buna göre düzenliyor. Memurlarda toplu sözleşme ve enflasyon farkı var. Bu enflasyon rakamı da resmi kurum olan TÜİK tarafından açıklanan rakam olarak kalıyor. Bunun çok önemli sebebi var. Türkiye’de maaşı belirlenenler kitlesine bakarsak, memurlar, ücretliler ve emeklilerdir. Memurların pazarlıkla hakları 2 yılda bir toplu sözleşme olarak hem kamu işvereni hem de kamu memurları bir araya geliyor, 2 yılda bir maaş haklarını imza ile koruyabiliyorlar. İşçiler her sene aralık ayında ‘Asgari Ücret Tespit Komisyonu’ kuruluyor ve toplanıyor. İşçi sendikaları, işveren sendikaları, hükümet yetkilileri 1 ay süren pazarlıklarda haklarını alıyorlar. Peki, emeklinin hakkını kim koruyor? Hiç kimse. Emeklinin bir sendikası, federasyonu, konfederasyonu, yok. Şimdi memur sayısına bakıyoruz, çalışan memur, 3 milyon 600 bin, emekli memur 2 milyon 500 bin yani 6 milyon insanı bağlayan esas çerçeveli 2 yılda bir toplu sözleşme yapılıyor.

Çalışan tarafında ise, özel sektör çalışanı aşağı yukarı 25 milyon insan Asgari Ücret Tespit Komisyonu orda yeteri kadar işçi sendikaları çalışanın hakkını koruyarak yapabileceğinin en iyisi olsun diye mücadele ediyor, kayıtlarını ve kanıtlarını ortaya koyuyor. 14 milyon emeklinin hakkını koruyan hiçbir şey yok. Sadece resmi olarak yasanın içerisinde '6 aylık enflasyon farkıyla güncellenir' deniyor. Biz asgari ücrete enflasyon üzerinde yapılan zamları da gördük. Bir mantık vardı ‘çalışanı enflasyona ezdirmeyeceğiz’ diye, yani emekliyi neden ezdiriyorsunuz. 14 milyon emekli 15-20 yıl prim ödemiş, vergi ödemiş, artık çalışamayacak yaşa gelmiş. Geçinemediğinde iş bulamıyor, ne yapacak, kimden medet umacak. Çalışamıyorlar, çünkü işveren tercih etmiyor.”