Uyku felci (karabasan) nedir, belirtileri nelerdir? Uyku felci neden olur, ne yapmak gerekli?

Aşırı uykulu ve yorgun olarak yatağa girdiğinizde kısa sürede uykuya dalındığında kimi zaman korkuyla uyanma isteği duyabilirsiniz. Uyanmaya çalışır ama uyanamazsınız, konuşmak istersiniz ama sesiniz çıkmaz. Bu duruma verilen isim uyku felcidir. Halk arasında karabasan olarak bilinse de bilimsel bir gerçeklik olarak kabul edilir. Stres, uykusuzluk, aşırı yorgunluk, sırt üstü yatma gibi durumlarda görülen uyku felci, kimi zaman o kadar sıklıkla yaşanır ve rahatsız edici boyuta gelir ki uyku düzenini bozabilir. Bu da günlük hayatımızı olumsuz etkileyebilir. Uyku felcini yenmek için uzman bir isimden yardım alınabilir. Ancak uyumadan önce yapabileceğiniz birkaç uygulama ile bu rahatsızlığın etkisini azaltabilir veya yok edebilirsiniz. Peki, uyku felci neden olur, ne yapmak gerekli?

UYKU FELCİ (KARABASAN) NEDİR?

Halk arasında karabasan olarak bilinen, birkaç dakikadan az süren, uyku halindeyken bedenin geçici olarak felç olmasıyla karakterize duruma verilen isim uyku felcidir. Uyandıktan hemen sonra ya da seyrek olarak, uykudan hemen önce beden geçici olarak hareket edemez. Kısaca, uykuya dalarken veya uyanırken farkında olmak ama hareket edememek durumuna uyku felci denir. Birçok kişide görülen bu rahatsızlığı bazıları daha sık yaşar. Uyku felci tedavisinde içini rahatlatma, uyku hijyeni, bilişsel davranışçı terapi, antidepresanlar önerilir.

Uyku döngüsünün doğal bir etkisi olduğuna inanılan uyku felcinde, beynin REM (rüya görülen evre) durumundan tamamen uyanık duruma geçse bile beden felci devam eder. Bu durumda, kişinin bilinçaltı tamamen açıktır ancak hareket edemez ve konuşamaz.

Uyku felci olan kişilerde hipnopompik sanrılar da görülebilir. Yani uykudan uyanırken canlı ve gerçek gibi hissedilen halüsinasyonlar görülebilir.

Uyku felcini yaşayanlar, bunun bir rüya sonucu oluştuğunu zanneder ama durum öyle değildir. Sanrılar, bazen bu durumun normal bir rüya olarak algılanmasına, bazen de oda içinde hayali şeyler görülmesine neden olur.

UYKU FELCİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Uyanma öncesi ya da uyanma öncesi görülen iskelet kasının geçici veya kısmi felci (hareket edememe, konuşamama)
Hipnopompik sanrılar (işitsel/dokunsal ve/veya görsel halüsinasyonlar)
Nefes alamama hissi
Ypun korku ve panik
Gözlerde hareketlilik ama tepki verememe

UYKU FELCİ NEDEN OLUR?

Uyku felcinin birçok nedeni olabilir. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

Sırtüstü yatmak
Düzensiz uyuma saatleri (şekerlemeler, çok veya az uyumak)
Fazla stres ve anksiyete
Ani çevre ve yaşam tarzı değişiklikleri
Olaydan hemen önce görülen berrak rüya. Ayrıca berrak rüya durumuna girebilmek için kullanılan bilinçli indüksiyon yaygın bir yöntemdir
Yapay uyku yardımcıları ve antihistaminler
Uyku öncesi açlık
Narkolepsi (nadir)
Ailede uyku felci geçirenler olması

Sağlıklı bir uyku süreci için bu 7 formüle dikkat edin! Sağlıklı uyku için nelere dikkat edilmeli?

UYKU FELCİ İÇİN UYKU ÖNCESİ RUTİN

Sık sık uyku felci yaşıyorsanız ve bu durum artık sizi rahatsız ediyorsa, kendinizi güzel bir uykuya hazırlamak için 20-30 dakikalık şu rutini yapabilirsiniz:

Işıkları kısın. İçerisi hafif loş olsun. Telefon veya tabletten uzaklaşın. Penceren 5 dakika boyunca temiz bir hava alın.
5-10 dakika boyunca sessiz bir ortamda korku ve dram dışında birkaç sayfa kitap okuyun. Kitap okumak istemiyorsanız bir günlük tutun ve günlüğünüze ‘bugün sizi yoran şeyleri yazın.
5-7 dakika boyunca 3-4 defa 4-7-8 nefes ve gevşeme egzersizini yapın. Nefesinizi 7 saniye tutun, ağzınızdan 8 saniyede verin. Gevşemek içinse gözlerinizi kapatın. Ayak parmaklarınızdan başlayarak bedeninizi yukarın doğru sıkıp bırakın ve rahatladığınızı hissedin.
5 dakikanızı ise sıcak bir bitki çayı içmeye ayırabilirsiniz.
Özellikle sol tarafınıza dönük yatmaya çalışın. Başınızın altına çok yüksek yastık koymayın. Yorganınız ise hafif olsun.
Son olarak kendinize bir telkin cümlesi kurun. Mesela, “Güvendeyim. Zihnim hafiflerken, bedenim de dinleniyor. Şimdi huzurlu bir şekilde uyuyorum” diyebilirsiniz.

Kaynak:ekoltv.com.tr