İran’da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ni hayatını kaybetmesinin ardından 28 Haziran’da yapılacak olan seçimler için sertlik yanlısı eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmendinejad adaylığını açıklayarak kaydını yaptırdı.
Ahmedinejad görevdeyken İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e meydan okumuş ve 2021'deki adaylık girişimi yetkililer tarafından engellenmişti.
Mahmud Ahmedinejad’ın geri dönüş sinyali Tahran’ın hızla ilerleyen nükleer programı, Ukrayna savaşında Rusya'yla yakınlaşma ve muhalefete yönelik geniş kapsamlı baskıları nedeniyle İran ile Batı arasındaki gerilimin arttığı bir döneme denk geliyor.
Öte yandan Yemen'deki Husi isyancıların Gazze Şeridi'ndeki İsrail-Hamas savaşı nedeniyle Kızıldeniz'deki gemilere saldırmasıyla birlikte İran'ın Ortadoğu'daki vekil milis güçlerine verdiği destek de daha fazla gündeme geldi.
Ahmedinejad şu ana kadar adaylık için kaydını yaptıran isimler arasında en öne çıkan aday.
"İRAN BENİM DÖNEMİMDEN DAHA KÖTÜ DURUMDA"
Adaylık açıklamasının ardından konuşan Ahmedinejad, dünya ile “yapıcı angajman” ve tüm uluslarla daha iyi ekonomik ilişkiler kurma sözü verdi.
Ahmedinejad, iki dönemin ardından cumhurbaşkanlığını bıraktığı yıla atıfta bulunarak, “Ekonomik, siyasi, kültürel ve güvenlik sorunları 2013'teki durumun ötesinde” dedi.
Konuşmasının ardından parmağını havaya kaldırarak kendisini dinleyenlere “Çok yaşa bahar, çok yaşa İran!” diye seslendi.
"HALK BENİ İSTİYOR"
Mahmud Ahmedinejad, cumhurbaşkanı seçilmesi halinde ilk hedefinin ülkedeki yoksulluk sorununu ortadan kaldırmak olacağını açıkladı. Ahmedinejad, İran’ın tüm sorunlarının halkın görüşlerinin dikkate alınarak ve dünyayla yapıcı etkileşime dayalı olarak çözülebileceğine inandığını söylüyor.
Adaylık başvurusu yaparken gazetecilere konuşan Mahmud Ahmedinejad, adaylığını “İran halkı beni cumhurbaşkanı olarak görmek istiyor” diyerek açıkladı ve halktan gelen talep üzerine göreve talip olduğunu altını çizdi.
HAMANEY ADAY OLMASINA ENGEL OLMUŞTU
Hamaney 2017 yılında Ahmedinejad'ı tekrar aday olmasının “ülke için zararlı” olacak “kutuplaşmış bir durum” yaratacağı konusunda uyardı. Hamaney, Ahmedinejad'ın adaylığının 12 üyeli Muhafız Konseyi tarafından reddedildiği 2021 girişimi sırasında hiçbir şey söylemedi. Bu kurul hiçbir zaman bir kadını ya da ülke yönetiminde radikal değişiklik isteyen birini kabul etmedi.
Bu heyet Ahmedinejad'ı tekrar reddedebilir. Ancak Raisi'nin yerine geçecek aday konusunda henüz Hamaney'in açık ve ezici desteğine sahip bir aday çıkmadı.
ADAYLIĞI YENİDEN REDDEDİLEBİLİR
Beş günlük kayıt süresi Salı günü sona erecek ve Koruyucular Konseyi'nin 10 gün içinde nihai aday listesini yayınlaması bekleniyor. Bu da adaylara haziran sonundaki oylamadan önce iki haftalık kısa bir kampanyaya süresi verecek.
Adaylar arasında daha önce adaylığı iki kez reddedilen Ahmedinejad’ın ismi öne çıksa da, eski cumhurbaşkanı yine adaylık reddi ile karşılaşabilir.
İRAN REİSİ'NİN ARDINDAN YENİ LİDERİNİ ARIYOR
Helikopter kazasında ölen ve Hamaney'in tam desteğine sahip olan Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi'nin yerine gelecek isim 28 Haziran'daki seçimle belirlenecek.
Mahmud Ahmedinejad’ın adaylık açıklamasından önce adaylık kaydı yaptıran isimler arasında İran'ın nispeten ılımlı eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile güçlü bağları olan muhafazakâr eski Meclis Başkanı Ali Laricani ve 2021'de de aday olan eski İran Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Hemmati var.
MAHMUD AHMEDİNEJAD KİMDİR?
Ahmedinejad daha önce 2005-2013 yılları arasında dört yıllık iki dönem İran Cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştı.
İran yasalarına göre, dört yıl görevde kaldıktan sonra yeniden aday olmaya hak kazandı, ancak sertlik yanlıları arasında bile kutuplaştırıcı bir figür olmaya devam etti. 2009'da tartışmalı bir şekilde yeniden seçilmesi büyük “Yeşil Hareket” protestolarına ve binlerce kişinin gözaltına alındığı ve düzinelerce kişinin öldürüldüğü kapsamlı bir baskıya yol açtı.
Ancak Ahmedinejad, popülist çabaları ve ev inşa programları nedeniyle yoksullar arasında popüler olmaya devam ediyor. Görevden ayrıldığından bu yana sosyal medya aracılığıyla etki alanını genişleten Ahmedinejad, dünya liderlerine geniş çapta duyurulan mektuplar yazdı.
Kendi yönetimi yolsuzluk iddialarıyla karşı karşıya kalmasına ve iki eski başkan yardımcısının hapse atılmasına rağmen Ahmedinejad hükümetin yolsuzluklarını da eleştirdi.
