Hamas'ın Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan’ın yemin töreni için bulunduğu Tahran’da suikast sonucu hayatını kaybetti. Haniye’nin Gazze’deki direnişin önemli bir sesi olması ve savaşın sonlandırılması için yürütülen müzakerelerdeki etkili rolü nedeniyle bu suikast, bölgede tansiyonun daha da yükselmesine neden olacak gibi görünüyor. Ortadoğu'daki bu kritik gelişmenin detayları ve yankıları haberimizde...
HAMAS’IN LİDERİ HANİYE’NİN ÖLÜMÜ SAVAŞI NASIL ETKİLER?
Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan’ın yemin töreni sırasında Tahran’da düzenlenen suikast sonucu hayatını kaybetti. Haniye, Gazze’deki savaşta ve ateşkes görüşmelerinde önemli bir rol oynuyordu. Bu suikast, Orta Doğu’daki mevcut gerilimi artırma potansiyeline sahip.
Haniye, son yıllarda Hamas’ı sürgünden yönetirken, Gazze’deki İsrail karşıtı direnişin en görünür liderlerinden biri olarak tanınmıştı. Ateşkes ve rehine müzakereleri sırasında uluslararası arabulucularla kritik bir muhatap olan Haniye, savaşın sona erdirilmesi için sürekli olarak çözümler sunmaya çalışıyordu. Mayıs ayında, müzakerelerde Gazze’deki çatışmaları kalıcı olarak durduracak bir anlaşma çağrısında bulunmuş, ancak İsrail’in “Hamas yok edilene kadar savaşa devam edileceği” açıklamasıyla müzakereler durmuştu. Haniye’nin ölümü, bu sürecin nasıl devam edeceği ve bölgesel gerilimin ne şekilde tırmanabileceği konusunda önemli soru işaretleri bırakıyor.
BÖLGENİN DİNAMİKLERİ TAMAMEN DEĞİŞMİŞ OLABİLİR
Ortadoğu Enstitüsü Kıdemli Araştırmacısı ve Stratejik Sosyal Yardım Kıdemli Direktörü Firas Maksad, Hamas lideri İsmail Haniye'nin öldürülmesinin İran destekli milisler ve İsrail arasındaki mevcut denklemi köklü bir şekilde değiştirebileceğini belirtti. Maksad, bu olayın, İran’ın Irak, Yemen, Lübnan ve belki de doğrudan Tahran’dan çeşitli grupları bir araya getirerek İsrail’e karşı bir bölgesel kampanya başlatma ihtimalini artırdığını ifade etti.
Maksad, İran destekli grupların liderlerinin peş peşe öldürülmesinin, daha önce benzeri görülmemiş bir durum olduğunu ve bölgedeki çatışmaların daha da tırmanabileceğine işaret etti. Ayrıca, “Bölge genelinde büyük bir savaşın eşiğinde olabiliriz ve bu süreçte karanlık günlerin bizi beklediğini söyleyebilirim” şeklinde yorum yaptı
HANİYE'NİN KORUNMAMASI TAHRAN'I HAREKETE GEÇİREBİLİR
Tahran'daki Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi'nden Abas Aslani, Haniye’nin İran’da öldürülmesini “Tahran'da olanlar İran güvenlik aygıtı için çok kötü bir olay. Bu yüzden İran bir şekilde buna karşılık vermek zorunda olduğunu hissedecektir” diye yorumlarken “İran tarafından bir misilleme ya da yanıtın kaçınılmaz olabileceğini düşünüyorum... Ancak bu yanıtın niteliği konusunda henüz emin değilim” dedi.
Orta Doğu uzmanları İran’ın bu cinayete sessiz kalamayacağını ancak Haniye suikastın verilecek cevabın henüz belirlenmediğini söylüyor.
“İRAN İÇİN ARTIK İYİ BİR SEÇENEK YOK”
Orta Doğu uzmanı gazeteci Nick Paton Walsh, Hamas lideri İsmail Haniye'nin Tahran'da öldürülmesini ciddi bir güvenlik zaafiyeti olarak nitelendirerek, “İran, müttefiklerinin güvenliğini sağlayamazsa, bölgesel güç olarak etkisi zayıflar” şeklinde değerlendirdi. Walsh, bu olayın İran'ın bölgedeki stratejik rolünü sorgulatabileceğine dikkat çekti.
Diğer yandan, uzmanlar, İran’ın suikaste karşı vereceği yanıtların sınırlı olduğunu belirtiyor. Özellikle, Tahran'ın Hizbullah'ı Lübnan'dan İsrail'e karşı geniş çaplı bir çatışmaya sürükleme konusunda tereddüt ettiği ve bu tür bir adımı atmaya pek istekli olmadığı belirtiliyor. Bu durum, İran'ın bölgesel stratejik hesaplarının nasıl şekilleneceği konusunda belirsizlikler yaratıyor.
