Mert Başaran: Asgari ücretli için zor bir yıl olacak

Aziz Akova'nın sunduğu ve Mert Başaran'ın katılımıyla gerçekleşen "Paranın Yönü" programında bu hafta faiz indirimi ve asgari ücret masaya yatırıldı. Programda izleyicilerin soruları da yanıt bulurken, Mert Başaran'dan dikkat çeken analizler geldi.
Mert Başaran: Asgari ücretli için zor bir yıl olacak

Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararı ve yeni yılda Para Politikaları Kurulu'nun toplanma sıklığında yapılacak değişiklikler, programın önemli gündem maddelerindendi. Artık Kurul'un yılda 8 kez toplanacağı ve bazı aylarda toplantıların pas geçilebileceği belirtildi.

Başaran, faiz kararlarının ekonomi üzerindeki etkilerini şu sözlerle yorumladı: “Faiz, paranın maliyetini belirler. Çok düşürüldüğünde varlık fiyatları patlar, çok artırıldığında ise fiyatlar düşer. Dengede tutmak şart.”

KUR KORUMALI MEVDUAT VE YÜKSEK FAİZ TARTIŞMASI

Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının 2025 yılında sona ereceği de konuşulan başlıklar arasındaydı. Başaran, KKM’nin ciddi maliyetlere yol açtığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu: “Bu sistem başlangıçta faydalı görülse de uzun vadede zararı büyük oldu. Faizi dengeli bir şekilde indirerek ilerlemek gerekiyor.”

Başaran ayrıca, Türkiye’de yüksek faiz ortamında bile birikim yapmanın önemine dikkat çekti: “Türkiye gibi bir yerde 10 yıl sabrederek çok yüksek getiriler elde edebilirsiniz. Yabancı yatırımcıların da Türkiye'ye göstermiş olduğu ilgi, bunu kanıtlar nitelikte.”

2024’TE FAİZ KAZANDIRDI MI?

En çok kazandıranlardan birincisi gibi gözüküyor. Ancak yine de o kazandırmadı. Yüzde 48-49 faiz aldığında vergisiyle 45’e geldi. Enflasyon yüzde 70 hissettin. Senin paran yine eridi aslında. Bundan dolayı faiz aslında çok kazandırmadı.

BORSADA HİSSE ALIRKEN ENDEKSİN PAHALI YA DA UCUZ OLDUĞUNU NASIL ANLARIZ?

Endeksin uzun vadeli grafiğine bakabilirsiniz. Birincisi dolar bazı grafiği ikincisi TL bazı grafiği. Halk dilinde söylemek gerekirse eğer ki bu dolar için de altın içinde borsa içinde geçerlidir. Gördüğü yeri mutlaka yine görüyor. Örnek vermek gerekirse 11 bin 200’ü görmüş bir endeks 9 bin ya da 8 bin 500 ise bu yarın öbür gün yine orayı görür dolayısıyla benim için ucuzdur. En basit mantığı da budur.

20 YAŞINDA OLAN DAİRE SATILIP ALTINA YATIRIM YAPMAK MANTIKLI MIDIR?

Mal satılmaz. Mal satmaya karşıyım. Satacaksan eğer neden satacaksın? Bunlar önemli kriterler. Ama benim için mantıklı değil.

2 MİLYON TL PARAMIZ VAR, BU PARAYI NASIL YÖNETMELİYİM?

Aile içi bir getirin varsa farklı bir konu. Ne kadar bir getirin var onu bilmiyoruz. Ama şuanda hala bu oranda bir faiz öncelikli gibi gözüküyor. Belli bir süre daha inene kadar faizde durulabilir.

ASGARİ ÜCRET BENİ TATMİN ETMEDİ

Mert Başaran, asgari ücretle ilgili de önemli yorumlarda bulundu. Asgari ücrette yapılan yüzde 30’luk zammı yetersiz bulan Başaran, devletin yeniden değerleme oranını yüzde 40'ın üzerinde belirlemesine dikkat çekerek şu yorumu yaptı:

“Devlet, vatandaşından alacaklarını yüzde 40'ın üzerinde yeniden değerlerken, maaşları yüzde 30 zamla sınırlı tutuyor. Bu durum şahsen beni tatmin etmedi. Tabi hükümetin politikasının başka bir nedenleri var. Başka bir şekilde anlatacaklardık mutlaka.”

SİSTEMİ BİR KERE BOZDUN MU HERKES HAKLI OLUR

Başaran sözlerine şöyle devam etti, “Benim işveren arkadaşım var. Ben bu asgari ücretle nasıl ihracat yaparım diyor. Dolar hiç artmadı. Dolar da ucuz kaldığı için asgari ücret dolar bazında tüm zamanların en yüksek asgari ücreti oldu.

Dolar bu kadar ucuz kalınca bu sefer de bizim dolar bazlı işveren maliyetlerimiz çok arttı. Bu sefer ihracat teklemeye başlıyor. Her şeyimiz şuan karışık. İnşallah bu bir yıl içerisinde düzeltiriz. Bunun en önemli yolu da enflasyonun bir an önce düşmesi. Tüketimin azalması tasarrufun artması, yabancı sermayenin gelmesidir.”

BU YIL ASGARİ ÜCRETLİLER İÇİN ZOR OLACAK

Mert Başaran, asgari ücretle çalışanların yaşam koşullarına değindi. “Ben asgari ücretle çalışana yatırım yapın diyemem. Ben asgari ücretten biraz daha yüksek alan beyaz yakalılara yatırım yapın derim. Asgari ücretlinin elinden öperim.”

ALTIN VE DOLAR YERİNE TARLA ALMAK MANTIKLI MI?

Programda izleyicilerden gelen sorular da yanıt buldu. "İşi biliyorsanız mantıklı. Ancak işi bilmiyorsanız da gidip dağ başındaki bir yere yanlış fiyat verip yanlış bir yer almayalım. Burak Yılmaz’ın durumuna düşmemek lazım. Doğru yerde alırsanız tabi ki kar edersiniz."

FAİZSİZ EV SAHİBİ OLMA ARACI OLAN FİNANS KURULUŞLARIYLA EV ALMAK MANTIKLI MI?

Başaran, faizsiz finans sistemiyle ev sahibi olma konusunda ise şu uyarılarda bulundu:
“Bu sistemde şirketi iyi seçmek çok önemli. Devlet desteği var mı bakılmalı? Şirketin güvenirliği önemli. Çekiliş uzun süreye yayılır ve ev fiyatları hızla artarsa, ciddi bir riskle karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü Türkiye’de enflasyon denen bir şey var. 14 ay sonra konut fiyatlarının fırlamama gibi bir garantisi yok.”

İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞINDA SINIRLAMA VE KİRALIK İLANLARDA DOĞRULAMA

Başaran, 6 ay/6 bin kilometre sınırının Temmuz 2025'e uzatılmasını da değerlendirdi.
"Olay aslında faiz yüksek olduğu için. Konut otomobil vs fiyatları hiç artmadı. Bundan dolayı artmadı diyorlar. Ancak bu durumla alakası yok."

Kiralık ilanlarda doğrulama dönemine de değinen Başaran, "Bunlar caydırıcı önlemler ama sonuç vermeyebilir. Çünkü fiyatların artmasının sebebi serbest piyasadır. Atladığımız bir nokta var. Gayrimenkul sahipleri ev fiyatlarını artırırken fırsatçı diyoruz. Ama diğer taraftan dolara yatırım yapan ve para kazanan için bu durum fırsatçılık sayılmıyor."

10 BİN LİRANIN HAFTALIK VE YILLIK DEĞİŞİMİ

Programda 10 Bin liranın haftalık ve yıllık değişimi de değerlendirildi.

BORSA, DÖVİZ, ALTIN VE KRİPTO PİYASASI

"Bu yıl borsa yüzde 33 artmış, enflasyonun olduğu yerde yüzde 33 düşüş bir artıştır. Şu an dengeleniyor. Bu senenin kaybedenler kulübünün bir numarası dolar; bu sene en çok parayı dolar kaybetti. Altın, en iyilerden biriydi."

"İNTİHARIN EŞİĞİNE GELDİM"

Mert Başaran'ın annesi Başaran'ın çocukluğunu anlattı. İntiharın eşiğine kadar geldiğini söyleyen Başaran ise çocukluğuna dair çarpıcı açıklamalarda bulundu.