Los Angeles yangınlarından sonra gündem oldu! Pembe toz nedir, içinde neler var? İnsan sağlığına etkileri…

ABD’nin Kaliforniya eyaletinin Los Angeles şehrini ele geçiren yangınlar tüm dünyanın gündeminde. Yangınları söndürme çalışmaları kaldığı yerden devam ederken, uçaklardan alevlerin üzerine püskürtülen pembe toz merak konusu oldu. İtfaiye teşkilatları bu pembe tozu, orman yangınıyla mücadelede paha biçilmez bir araç olarak tanımlıyor. Alevlerin büyümesini engelleyen Phos-Chek adlı bir üründen elde edilen pembe toz, bir nevi yangın yavaşlatıcı olarak kullanılıyor. Peki, Pembe toz nedir, içinde neler var? Pembe tozun insan sağlığına etkileri neler?

PEMBE TOZ NEDİR, İÇİNDE NELER VAR?

Pembe toz, Phos-hek isimli bir üründen oluşan, yangın yavaşlatıcı olarak kullanılan bir maddedir. Perimeter isimli bir şirket tarafından satılan pembe toz, 1963 yılından beri ABD’deki yangınlarla mücadele kullanılıyor. Pembe tozun içeriğinde yüzde 80 oranında su, yüzde 14 oranında gübre tipi tuzlar, renklendiriciler ve korozyon önleyici maddeler bulunuyor. Bu toz, güneş ışığına maruz kaldığında rengi birkaç gün içinde doğal toprak renklerine dönüyor.

PEMBE TOZ NASIL YANGINLARDA NASIL KULLANILIYOR?

Yangın yavaşlatıcı pembe toz, yangın çevresindeki bitki örtüsüne ve yanma riski taşıyan bölgelere uçak yardımıyla püskürtülüyor. Böylece alevlerin büyümesi önleniyor. Geciktirici maddeler alevlerin yayılma hızını azaltıyor ve yakıtları soğutup kaplayarak yangını oksijenden mahrum bırakıyor. Toz, inorganik tuzların yakıtların yanma şeklini değiştirerek yanma hızını yavaşlatıyor.

PEMBE TOZUN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ NELER?

Yangın alanına püskürtülen pembe tozun çevresel etkileri ile ilgili geçmişte tartışmalar olmuştu. Öyle ki 2022 yılında ABD Orman Hizmetleri Çalışanları Çevresel Etik Derneği, bu kimyasal madde ile ilgili ülkenin temiz su yasalarının ihlal edildiğini belirterek dava açtı. Bu kimyasalın balıkları öldürdüğünü ve yangını yavaşlatmada bir etkisi olmadığını savundu. Bir sene sonra ise ABD Bölge Mahkemesi yargıcı çalışanlarla aynı fikri savundu. Fakat kararında Orman Hizmetleri'nin ABD Çevre Koruma Ajansı'ndan (EPA) izin alana kadar geciktiriciyi kullanmaya devam etmesine izin verdi.

Los Angeles alevlere teslim: ABD'deki yangınların maliyeti belli oldu

Orman Hizmetleri bu sene daha çevre dostu olarak bilinen MPV-Fx’i kullanıyor. Hassas çevresel alanlarda, pembe tozun kullanımına yönelik sınırlamalar da bulunuyor. Birçok kişi ise yangın yavaşlatıcıların yaban hayatı üzerinde potansiyel etkisi olduğu konusunda endişe taşıyor. Orman Hizmetleri, balıklar ve diğer yaban hayatı üzerindeki potansiyel sağlık etkilerinden ötürü “insan yaşamı veya kamu güvenliğinin tehdit altında olduğu durumlar dışında” su yolları ve nesli tükenmekte olan türlerin yaşam alanları üzerinde havadan yangın söndürücülerin kullanılmasını yasaklıyor.