Dünyanın gözü Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bugün itibarıyla başlayan ve 24 Kasım’a kadar sürecek olan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP29). Dünya liderleri, iklim bilimcileri, sivil toplum örgütleri ve genç aktivistleri iklim krizine çözüm arayışı için bir araya getirecek. İklim değişikliği konusunda en önemli küresel etkinliklerden biri olan COP29, 29’uncu kez düzenlenen “Conference of the Parties” (Taraflar Konferansı) serisinin bir parçası olarak gerçekleşiyor.
COP29’UN ÖNEMİ
Her yıl düzenlenen COP zirveleri, dünya çapında iklim değişikliğiyle mücadelede kritik kararların alındığı platformlar olarak bilinir. Bu konferanslarda iklim anlaşmaları, karbon emisyonları, yenilenebilir enerji hedefleri ve iklim adaleti gibi temel konular ele alınır. Ancak bu yıl COP29’un bir diğer özelliği, hedeflerin artık yalnızca konuşulması değil, aynı zamanda gerçekleştirilmesi yönünde dönüm noktasına ulaşılması. Küresel iklim krizi, her geçen gün daha fazla hissedilirken, Bakü’de düzenlenecek bu zirve, ülkelerin iklim hedeflerini güncelleyerek somut ve sürdürülebilir adımlar atması için bir fırsat sunuyor.
BİLİM İNSANLARI UYARIYOR: 1.5°C SINIRI AŞILABİLİR
COP29’un önemi, bilim insanlarının uyarılarıyla daha da belirgin hale geliyor. Yapılan araştırmalara göre, dünya 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yeterince azaltamazsa, küresel ısınmanın 1.5°C sınırını aşma riski var. Bu sınırın aşılması, geri dönüşü olmayan çevresel tahribatlara yol açabileceği için oldukça kritik. Bakü’de yapılacak bu zirvede ülkelerin yeni iklim hedefleri belirleyerek, küresel sıcaklık artışını kontrol altına almak için somut adımlar atması bekleniyor.
COP28’İN DEVAMI NİTELİĞİNDE OLACAK
Geçtiğimiz yıl Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde düzenlenen COP28 zirvesinde fosil yakıtların aşamalı olarak azaltılması, yenilenebilir enerjiye geçiş ve gelişmekte olan ülkelere sağlanacak finansal destek gibi konular öne çıkmıştı. Dubai zirvesinde Paris Anlaşması’nın ilk “Küresel Stok Değerlendirmesi” yapılmış ve ülkelerin iklim hedeflerine ulaşmada kaydettikleri ilerlemeler değerlendirilmişti. Dubai’de alınan kararların ardından COP29, Paris Anlaşması hedeflerine ulaşma yolunda önemli bir adım olarak görülüyor.
BÖLGESEL ANLAMDA BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
Bakü’nün ev sahipliğini üstlendiği bu zirve, bölgesel anlamda da büyük bir önem taşıyor. Azerbaycan, ekonomisinin temelini oluşturan fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş yapmak için son yıllarda önemli adımlar atmakta. Bu bağlamda enerji geçişi, yenilenebilir enerji yatırımları ve çevresel sürdürülebilirlik konularında bölgedeki diğer ülkelere örnek olmayı hedefliyor. Bakü’de gerçekleşecek zirve, Azerbaycan’ın bu dönüşümde üstlendiği lider rolü pekiştirmesi açısından da kritik bir fırsat olarak değerlendiriliyor.
GÜNDEM MADDELERİ: EMİSYON AZALTIMI VE FİNANSMAN
Bu yıl COP29’da görüşülecek başlıca konular arasında ülkelerin emisyon azaltım hedeflerini güncellemesi ve karbon emisyonlarının daha da düşürülmesi yer alıyor. Bilim insanları, küresel emisyonların 2030 yılına kadar yüzde 45 oranında azaltılması gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor. Ayrıca, iklim değişikliğine karşı kırılgan durumda olan bölgelerin daha dayanıklı hale getirilmesi için adaptasyon fonlarının artırılması bekleniyor. Bu kapsamda su yönetimi, tarım ve gıda güvenliği gibi alanlarda dayanıklılığı artıracak projelerin finansmanı da konuşulacak.
KAYIPLAR VE ZARARLAR DA GÜNDEMDE
COP29’un bir diğer önemli başlığı ise gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliği sebebiyle yaşadıkları kayıp ve zararların karşılanması. Geçtiğimiz yıl COP28’de bu konuda bazı adımlar atılmıştı ve Bakü’de daha somut kararların alınması planlanıyor. Özellikle küçük ada devletleri ve Afrika ülkeleri gibi iklim krizinden en fazla etkilenen ülkeler, gelişmiş ülkelerden finansal destek beklentilerini yeniden gündeme getirecek.
YENİLENEBİLİR ENERJİYE GEÇİŞ
Bu yıl COP29’un en tartışmalı gündem maddelerinden biri de fosil yakıtların aşamalı olarak azaltılması olacak. Bilim insanları, iklim krizinin başlıca nedeni olarak fosil yakıtları işaret ediyor. Bu doğrultuda, fosil yakıtların enerji üretimindeki payının azaltılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişin hızlandırılması hedefleniyor. Bakü’de yapılacak zirvede, ülkelerin fosil yakıtlardan uzaklaşma konusunda küresel işbirliği sağlaması amaçlanıyor.
GENÇ İKLİM AKTİVİSTLERİNİN TALEPLERİ
COP29’da dünya çapında giderek büyüyen genç iklim hareketi de etkisini hissettirecek. Greta Thunberg ile simgelenen bu hareket, dünya genelinde milyonlarca gencin iklim değişikliği konusundaki farkındalığını artırdı ve liderlerden daha somut adımlar talep etmelerine vesile oldu. Gençler, yalnızca vaatlerle sınırlı kalmayan, hızla uygulanabilecek kararlar bekliyor. Ayrıca, “iklim adaleti” konusu da gençlerin önemle vurguladığı bir başlık olarak dikkat çekiyor. İklim adaleti, çevreye en az zarar veren toplumların iklim değişikliğinden en fazla etkilenmesi nedeniyle gündeme geliyor.
ZAMAN DARALIYOR
Bakü’de yapılacak COP29 zirvesinin, iklim kriziyle mücadelede bir dönüm noktası olacağı umuluyor. Artık zamanın daraldığı bir dönemdeyiz ve alınacak kararlar yalnızca gelecek için değil, günümüz için de kritik önem taşıyor. Karbon emisyonlarını azaltmak, iklim değişikliğine uyum sağlamak, yenilenebilir enerjiye geçişi hızlandırmak ve kayıp ve zararlar konusunda çözüm bulmak için Bakü’de atılacak adımlar, dünya genelinde bir fark yaratabilir.
PARİS ANLAŞMASI YOLUNDA ÖNEMLİ BİR FIRSAT
Bakü zirvesinin ardından yapılacak açıklamalar ve alınacak kararlar, dünya genelinde iklim krizine karşı yürütülen mücadelenin ne kadar cesur ve uygulanabilir olacağını gösterecek. Dünya kamuoyu, COP29’un ardından iklim değişikliğine karşı gerçek bir küresel mücadelenin başlayıp başlamadığını görmek için gözlerini Bakü’den çıkacak kararlara çevirecek. Bu tarihi zirvede alınacak kararlar, Paris Anlaşması hedeflerine ulaşma yolunda somut adımlar atılması için önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor.
