Bilimsel uyarı: Plajda sakın çukur kazmayın! Kum çukuru neden tehlikeli?
Milyonlarca insan yaz mevsimini plajlarda geçirmeyi seviyor. Ancak plajlarda sıklıkla eğlence için kazılan çukurların büyük risk taşıdığını söylesek?
Bunun son örneği Florida'da gerçekleşti. Geçtiğimiz Şubat ayında 7 yaşındaki bir kız çocuğu, plajda erkek kardeşiyle kazdığı 1 buçuk metre derinliğindeki çukura düştü ve ardından kumlar üzerine çökerek küçük çocuğun hayatını kaybetmesine neden oldu. Çukurun çökmesinin ardından insanlar kızı oradan kurtarmaya çalıştı ancak itfaiyecilerin olay yerine ulaşmaları birkaç dakika sürdü ve bu da çocuğun hayata döndürülmesi için çok geçti.
KÖPEKBALIĞI SALDIRILARINDAN DA TEHLİKELİ
Her ne kadar plajda çukur kazmak oldukça masum bir eylem gibi görünse de eğer çukur birinin üzerine çökecek kadar derinse, böylesine bir durumda kaçmak oldukça zor. Hatta öyle ki araştırmalar kuma gömülerek boğularak hayatını kaybedenlerin sayısının, köpekbalığı saldırılarından daha fazla olduğunu gösteriyor.
KUMDA ÇUKUR KAZMAK NEDEN RİSKLİ?
Kuru, gevşek kum taneleri, üst üste yığıldığında maksimumda 33 derecelik bir eğime sahip yığın oluşturuyor, buna da "yatış açısı" deniyor. Yatış açısı, bir yığının sabit kalabildiği en dik açıya verilen isim ve her bir kum tanesi arasındaki sürtünme kuvveti bu açıyı belirliyor.
Hepimizin bildiği gibi kum, ıslakken çok daha dengelidir. Çünkü su ve kum taneleri arasındaki yüzey gerilimi, kum yığınının dik açıda bile durmasını sağlayabiliyor. Ancak kum kuruduktan sonra bu yüzey gerilimi ortadan kalktığı için, dik açıdaki kumlar çökmeye başlıyor.
Yani eğer plajda bir çukur kazdıysanız, kum ıslak kaldığı sürece çukurunuz olduğu gibi kalacak. Ancak kum kuruduğu zaman çukurunuz çökecek.
Kazdığınız çukurun kumlarının kuruması ya da çukurun kenarındaki birinin ağırlığı gibi nedenlerle çukur çöktüğünde, ağır taneler bu çukurdaki tüm delikleri doldurur. Bu da çukura biri gömüldüğünde hava alabileceği herhangi bir boşluk olmayacağı anlamına geliyor.
KUMA GÖMÜLEN BİRİNİ KURTARMAK NEDEN ZOR?
Kayak yaparken çığın altında kalanların da benzer bir durumda kaldıklarını söylemek mümkün. Ancak kar, kuma göre çok daha hafif olduğu için, çığ altında kalanlar, elleriyle boşluklar oluşturarak hava alabilecekleri boşluklar oluşturabiliyor. Ancak kum çukurundan birini kurtarmak oldukça zor. Çünkü kum oldukça ağır ve stabil değil. Çukura düşen kişiyi kurtarmak için kumları kenara çektikçe, çukur kurtarıcıların ağırlığı nedeniyle çökmeye devam edecek çukur kumla dolmayı sürdürecek. Kurtarıcıların bir kişiyi böyle bir çukurdan kurtarmak için de 3 ila 5 dakikası bulunuyor. Bu sürenin sonrasında ise kurban boğuluyor. İtfaiyeciler gibi profesyoneller, kum çukurundan birini kurtarmaya çalıştığında çukurun üzerine tahta yerleştirerek aşağıya ulaşabilecek araçlar kullanıyorlar.
KAZARSANIZ 60 CM'Yİ GEÇMEYİN
Uzmanlar, grubunuzdaki en kısa kişinin diz boyundan daha derin çukur kazmamayı öneriyor. Maksimumda da çukurun 60 santimetreyi geçmemesi gerekiyor.
Eğer çöken bir kum çukurunda birini görürseniz, kişinin ağzını açık tutmayı ve kumu gövdesinin altında tutmaya çalışın. Bu sayede kurtarmaya çalışanlar vücudunu kumdan kurtarmaya çalışırken, nefes almasına yardımcı olabilirsiniz. Bununla birlikte kum çukurundan birini çıkarmaya çalışırken etrafta çok fazla insan olması da durumu zorlaştıran etkenlerden biridir. Kuma gömülen kişiyi 2 veya 3 kişi kurtarmaya çalışırken, kalanların daha geniş bir alanı açmaya çalışması çok daha doğru olacaktır. Daha dış kısımda bulunan, daha orta kısımdaki kumları kürek, kova ve hatta şezlongları kullanarak boşaltmaya çalışabilir.
