Türkiye'de son dönemde yaşanan art arda sarsıntılar, deprem haritası araştırmalarını hızlandırdı. TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal'ın 2025 yılına kadar Türkiye'nin tüm diri fay hatlarının paleosismolojik haritalarını çıkaracaklarına dair açıklaması, bu alandaki çalışmaların önemini vurguluyor. MTA tarafından yayımlanan güncel Türkiye Diri Fay Haritası, 45 ilde 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fayın varlığını ortaya koyuyor. Bu veriler doğrultusunda, deprem riski taşıyan iller ve ilçeler hakkında detaylı bilgi almak mümkün. İşte MTA'nın yenilenen fay hattı haritası ve riskli bölgeler hakkında bilmeniz gerekenler…
DOĞU ANADOLU FAY HATTI NEREDE, HANGİ İLLERDEN GEÇİYOR?
Türkiye, Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu fay hatları kuşağında yer alıyor. Doğu Anadolu Fayı, Ölü Deniz Çatlağı'nın kuzey ucundaki Maraş Üçlü Bitişmesi'nden başlar ve Kuzey Anadolu Fayı ile birleştiği Karlıova Üçlü Bitişmesi'nde kuzeydoğu yönünde son bulur. Bu fay hattı Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl ve Muş illerinden geçer ve Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI ÜZERİNDE BULUNAN İLLER
AFAD'ın verdiği bilgilere göre, Türkiye'de aktif fay hatları 24 ilin kent merkezinden doğrudan geçmektedir. Bu fay hatları Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Ege Bölgesi Graben Sistemi üzerinde 6'şar, Doğu Anadolu Fay Hattı'nda 4 ve diğer faylarda ise 8 olmak üzere toplamda 24 ilde yer almaktadır. Ayrıca, 80'den fazla ilçe de bu aktif fay hatları üzerinde bulunmaktadır.
Türkiye'nin kuzey kesiminde doğu-batı doğrultusunda uzanan fay hattı, Saros Körfezi'nden başlayarak Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Aras Vadisi'ne kadar uzanır. Bu kuşak Gelibolu, Marmara Denizi’nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit Vadisi, Erzincan, Erzurum, Varto ve Van'ı kapsar. Ayrıca, Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik de bu fay kuşağı içinde yer alır.
BATI ANADOLU FAY HATTI ÜZERİNDE YER ALAN İLLER
Ege Bölgesi'nde, Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanan aktif fay hatları mevcuttur. Bu fay hatları, Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir'i kapsayan bir deprem kuşağını takip eder. Ayrıca, Burdur ve Acıgöl havzalarının çevresinde ve Sultan Dağları'nın güney eteklerinde de çeşitli faylar bulunur.
İSTANBUL VE ANKARA'DA DİRİ FAY BULUNMUYOR
MTA'nın güncel diri fay hatları haritasına göre, Türkiye'nin en uzun diri fay hattı Kuzey Anadolu Fay Hattı olarak öne çıkıyor. İstanbul ve Ankara şehir merkezlerinde doğrudan aktif faylar bulunmamakla birlikte, bu illerin yakın çevresindeki diri fay hatları, bölgesel deprem riski oluşturuyor.
MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt.
YENİLENMİŞ DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.
TÜRKİYE MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
MTA YENİLENMİŞ DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE EN AZ RİSKLİ BÖLGELER
Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman'dır.
