Uzman avukat anlattı: Google Haritalar’ın radarı hukuka uygun mu?

PIRIL CENNET / EKOL.COM.TR

Google Haritalar'ın radar noktalarını gösteren ve tartışmalara neden olan özelliği yurt dışından sonra Türkiye'de de kullanılmaya başlandı. Bu yenilik ile kullanıcılara yol üzerindeki kazalar, yol çalışmaları, kapalı şeritler, istop etmiş araçları da haritaya eklemeleri için olanak tanıyor. Böylelikle sürücüler önceden bilgi sahibi olarak hızlarını değiştirebilecekler.

Radar uyarı özelliği, sürücülerin yolda meydana gelen olaylardan gerçek zamanlı olarak haberdar olmalarını sağlayacak. Son günlerde tartışma konusu olan ve hukuki boyutu merak edilen radar uyarı özelliğine ilişkin Avukat Sevgi Çelik, Ekol com.tr’den Pırıl Cennet’e açıklamalarda bulundu. Çelik’in ifadeleri şu şekilde:

SELEKTÖRLE RADARI HABER VERENE CEZA

“Google tarafından Türkiye’de yeni erişime açılan bu özellik aslında 2019 yılından beri Haritalar uygulamasında yer almaktadır. Başkaca harita uygulamaları veya özel uygulamalar aracılığı ile de bu tür cihazların tespiti teknik olarak mümkün. Trafik Bildirimi olarak adlandırılan bu özellik sayesinde kullanıcılar yolda gördükleri kaza, yavaşlama, yol çalışması, kapalı şerit, arızalı araç, yol üzerinde yabancı nesne ve radar noktası gibi durumları diğer sürücülere uygulama üzerinde bildirmek de mümkün. Burada uygulamaya bu bildirimleri, verileri yükleyecek kişiler diğer kullanıcılar yani o yoldaki sürücüler. Bu kişilerin gireceği verilerin doğruluğu bir yana bırakılsa ve girdikleri veriler doğru var sayılsa bile başkaca hukuki meseleler de gündeme gelmektedir. Yakın bir zamanda da Düzce’de selektör yaparak radarların yerini diğer sürücülere haber veren sürücülere para cezası kesilmişti. Hem sıklığı hem de miktarı artan trafik para cezaları karşısında sürücüler de farklı yol ve yöntemler geliştirmeye devam ediyor.

GOOGLE HARİTALAR CİHAZ DEĞİL UYGULAMADIR

“2918 Sayılı Karayolları trafik Kanunu 51/5. Maddesinde ‘Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imalı, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır’ şeklinde düzenleme yer almaktadır. Buna göre hız sınırı tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürücüleri bu duruma ilişkin olarak uyaran cihazların imal edilmesi, ithal edilmesi, araçlarda bulundurulması yasaktır. Aksi halde para ve hapis cezasına hükmedileceği, bu cihazların da müsadere edileceği düzenlenmiştir. Burada kanun açıkça “cihaz” demektedir. Google haritalar ise tek başına bakıldığında bir cihaz değil, uygulamadır.

ÖLÜMLÜ KAZALARDA SÜRÜCÜNÜN ALEYHİNE OLABİLİR

“Geçerli bir radar cezasından bahsedilebilmesi için radar olduğuna ilişkin tabelaların sürücülerin önceden görebileceği şekilde yola konulması zorunludur. Yani devlet vatandaşına tuzak kurarak ceza kesemez. Burada telefonların cihaz olarak değerlendirilebileceği akla gelebilir. Suçta ve cezada kanunilik ilkesi gereği bu konuda açık bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu kanaatindeyiz. Sonuç olarak mevcut durumda tek başına Google Haritaların radar uyarı özelliğini kullanmak tek başına ceza hukuku bakımından suç teşkil etmemelidir. Ancak bu özelliği kullanan bir sürücü, hız sınırını aşarak ölümlü bir trafik kazasına karışırsa burada kusur oranının tespitinde (özellikle olası kastla hareket bakımından) sistemi kullanan sürücü aleyhine olumsuz kanaat oluşmasına veya cezada takdiri indirim sebeplerinden yararlanamamasına neden olabilir. Yine bu şekilde meydana gelen maddi hasarlı trafik kazasında, maddi tazminat bakımından kusur belirlenirken uygulamanın bu özelliğinin kullanılıyor olması sürücüsü aleyhine olumsuz değerlendirme yapılmasına sebep olabilir. Bu noktalarda delil tespiti yapan, delilleri toplayan kişilere ve taraf avukatlarına görev düşmektedir.”