Adliyede görev yaptığı dönemde karşılaştığı internet ve telefon dolandırıcılığı hikâyelerini, “Ortam sanal suç gerçek” ismiyle kitaplaştıran Adli Bilişim Uzmanı emekli polis İsa Altun, internette 7 gün 24 saat kurban arayan sanal haydutlara karşı uyardı. Dolandırıcıların sürekli yeni yöntemler ve bahaneler bulduğunu anlatan İsa Altun, sanal suçlarla ilgili şu bilgileri verdi:
RAKAMLAR ÜRKÜTÜCÜ BOYUTTA
Yorulmadan, terlemeden, emek vermeden para kazanmak isteyen çetelerin ve organize suç örgütlerinin gözü vatandaşların cebinde. Adliyelere ulaşan rakamlar ise oldukça ürkütücü. Geçtiğimiz yıla bakılınca, adliyeye intikal etmiş dolandırıcılık dosyalarında yüzde 100'e yakın artış var.
EN FAZLA DOSYA İSTANBUL'DA
Adliyelere ulaşan dosya sayısına göre, Marmara, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde açılan davalarda ilk sırayı mal varlığına karşı işlenen suçlar oluşturuluyor. En fazla dolandırıcılık olayı İstanbul'da. Daha sonra ise sırasıyla Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Gaziantep, Kayseri, Aydın, Diyarbakır, Batman, Şanlıurfa, Tekirdağ, Kütahya, Yalova ve Gümüşhane geliyor.
TÜM DÜNYADA ARTIŞ VAR
Sanal suç oranı sadece bizim ülkemizde artmıyor. Küresel bazda da bir artış var. Türkiye 2023 yılında suç endeksinin en yüksek olduğu 14'ncü ülke konumundaydı. Uluslararası Organize Suç İnisiyatifi’nin Küresel Organize Suç Endeksi 2023 raporunda Endeks BM üyesi 193 ülke içinde gelişen organize suç faaliyetlerini karşılaştırıyor. Araştırma için organize suça ilişkin yayınlar incelenerek veriler toplanıyor. Yerel uzmanlar ve gruplar bunların doğruluğunu kontrol ediyor.
VATANDAŞTAN PARA İSTEYEN POLİS HİÇ GÖRMEDİM
Telefonda kendisini polis olarak tanıtan biri sizden bir şeyler istiyorsa hemen telefonu kapatın ve inanmayın. Sizi arayan kişi kesinlikle dolandırıcıdır. Ben 26 yıl polislik yaptım. Hiçbir insanı telefonla arayarak para ya da altın isteyen polis göremedim. Aynı şekilde hiçbir savcı, hakim ya da adliye görevlisi de sizi arayıp herhangi bir şey talep etmez.
SON NUMARALARI MAVİ EKRAN KRİZİ
Dolandırıcıların vatandaşları tuzağa çekmek için binden fazla yöntemleri ve yalanları var. Son günlerde en çok kullandıkları bahane ise mavi ekran krizi. Binlerce kişiye aynı mesajları göndermişler. Size banka gibi mesaj atıyorlar. Mavi ekran krizi sırasında banka hesaplarında zarar ettiğinizi, bu parayı fazlasıyla iade etmek istediklerini söylüyorlar. Gelen linke tıkladığınızda ise internet bankacılığı şifrenizi girmenizi istiyorlar. Şifreyi girerseniz, banka hesabınızdaki paraları unutun. Siz müdahale edinceye kadar tümünü çalarlar.
DAVA YA DA İCRA DOSYALARINI KONTROL EDİN
Bir başka çok kullandıkları yöntem ise hukuk bürosu ismi kullanarak gönderilen SMS ya da WhatsApp mesajları. Sahte hukuk bürolarından gelen mesajlarda, adınıza dava açıldığı söyleniyor ve bir kaç bin TL para yatırmanız isteniyor. Davadan korkan bazı vatandaşlar, meblağ da küçük olduğundan parayı yatırıyor. Ancak böyle binlerce kişinin dolandırıldığını düşününce rakamın büyüklüğü ortaya çıkıyor. Diğer yöntem ise sahte icra dosyaları. Bunun için yapılacak tek şey var. Gelen mesajlara inanmayın ve hemen e-devlet hesabınıza girip adınıza herhangi bir dava ya da icra dosyası olup olmadığını kontrol edin.
İNTERNET SİTELERİNE DİKKAT
Önde gelen e-ticaret platformlarını bire bir kopyalayan dolandırıcılar, sosyal medya sitelerine verdikleri cazip reklamlarla vatandaşları tuzaklarına düşürüyor. Tüketicilerin ilk dikkat edeceği şey URL adresidir. Girdikleri web sitesinin adresini çok dikkatli bir şeklide okumaları gerekiyor. Bu yüzden tanıdık, bilindik sitelerden alışveriş yapmak gerekiyor. Siber farkındalık ve bilinç sahibi bireyler kolay kolay tuzağa düşmüyorlar. Finansal medya okuryazarlığının yaygınlaşması gerekli. Şüpheli sitelere veya hesaplara dikkatli davranın. Dolandırıcılık, dostça bir istekle başlayabilir. Tanıdığınız birinden garip bir mesaj alırsanız, bu kişiyle doğrudan iletişime geçin. Kişiyi arayın veya yüz yüze konuşun.
DOLANDIRICILAR BU YÖNTEMLERİ KULLANIYOR
İş ve yatırım: Size bir iş veya çok para kazanmanız için yatırım fırsatları vaat eder. Gerçek şu ki, bu teklifler yalnızca paranızı, kişisel bilgilerinizi veya banka hesap bilgilerinizi almak için yapılan bir hiledir.
Sahte ödül, çekiliş ya da piyango ödülü: Size bir ödül kazandığınızı söyler, ancak ödülü almak için sizden bir ücret ödemenizi veya banka hesap bilgilerini vermenizi ister.
Romantik aşık: Karşı cinsinizden biri sizinle internet üzerinden bağlantı kurar. Güveninizi kazandıktan sonra sizden genellikle para veya kişisel bilgi göndermenizi ister.
Abonelik tuzakları: Sizi ücretsiz bir deneme teklifine veya bilginiz olmadan ücretli bir aboneliğe kaydolmaya ikna eder.
Sahte influencer sponsorlukları: Sponsorluk fırsatları sunan gerçek markalar gibi görünür, ancak takipçileri artan etkileyicileri/sosyal medya kullanıcılarını banka bilgilerini paylaşmaları için kandırır.
Piyasa fiyatının altında elektronik cihaz: Çok cazip fiyatlı bir elektronik ürün sunarlar. Bu çoğunlukla en son model bir cep telefonu olur ancak bu ürünler asla teslim edilmez.
Kimlik avı dolandırıcılığı: Parolanızı veya hesap bilgilerinizi çalmak üzere sahte bir giriş bağlantısını tıklamanız amacıyla sizi kandırmak için e-posta veya metin mesajları kullanırlar."
