Grönland ve Kanada arasında şaşırtıcı bir keşif gerçekleştirildi: Araştırmacılar, bugüne kadar fark edilmemiş bir mikro kıta ortaya çıkardı. Bu keşif, jeoloji dünyasında büyük heyecan yaratırken, dünyanın bilinmeyen köşelerine dair yeni soruları da gündeme getiriyor. İşte bu çarpıcı gelişmenin detayları!
YENİ BİR MİKROKITA HARİTASI!
Kanada'nın güneydoğusundaki Baffin Adası ile güneybatı Grönland arasındaki Davis Boğazı'nda bir mikro kıta keşfedildi. Gondwana Research'ta yayınlanan makale Luke Longleya, Jordan Phetheana ve Christian Schiffer tarafından yürütüldü.
Çalışmada, İngiltere ve İsveç'ten araştırmacılar, bölgenin plaka tektonik rekonstrüksiyonunu oluşturmak için yerçekimi verilerini ve sismik yansıma verilerini kullanarak mikrokıtanın haritasını çıkardılar.
BAZI GİZEMLER HÂLÂ ÇÖZÜLMEMİŞ DURUMDA
Bölgenin jeolojisi daha önce kapsamlı bir şekilde incelenmiş olmasına rağmen, birkaç gizem kaldı. Ekip, makalelerinde "Grönland ve Kuzey Amerika arasında uzun süren bir sürtünme ve deniz tabanı yayılması dönemi, Davis Boğazı ile birbirine bağlanan Labrador Denizi ve Baffin Körfezi okyanus havzalarını oluşturdu" diye açıklıyor.
"Bununla birlikte, Grönland ve Kanada arasındaki kesin levha hareketlerinin yanı sıra Davis Boğazı'nın tektonik evrimi konusunda anlaşmazlıklar var ve önceki modeller deniz yolundaki anormal derecede kalın kıtasal kabuğun kökenini açıklayamıyor."
BİR KITADAN KOPAN BİR PARÇA
Grönland'ın Kanada'dan ayrılmasıyla bölgenin geçmişini yeniden yapılandıran ekip, anormal kalınlıktaki kabuğun aslında kendi mikro kıtası olduğunu; bir kıtadan kopan ve daha ince okyanus kabuğuyla çevrili tektonik bir blok olduğunu tespit etti.
Ekip, "Batı Grönland açıklarındaki sismik yansıma verilerinin yeniden yorumlanması, yeni derlenen bir kabuk kalınlığı modeliyle birlikte, Batı Grönland'ın marjı boyunca yeni tanınan bir E-W genişleme aşaması sırasında Grönland'dan ayrılan nispeten kalın (19-24 km) kıtasal kabuğun izole edilmiş bir terranını tanımlar" diye yazdı.
"MİKRO-KITA OLARAK YORUMLUYORUZ"
"Bu kıta bloğunu, Davis Boğazı proto-mikrokıtası olarak adlandırdığımız, tam olarak riftlenmemiş bir mikrokıta olarak yorumluyoruz." diyen araştırmacılar, tektonik plakaların ikiye ayrıldığı riftleşmenin yaklaşık 118 milyon yıl önce başladığına, kıtasal parçalanmanın ise yaklaşık 61,27 milyon yıl önce Labrador Denizi'nde meydana geldiğine inanıyor.
Kıtalar, Grönland Kuzey Amerika levhasıyla çarpışıp ona katılmadan önce birbirinden ayrılmaya devam etti. İşte bu sırada yeni mikro kıta oluşmuştur.
"Sismik yansıma yorumlarımız, doğu Davis Boğazı'nda 58 ila 49 Myr arasında, kıta parçası ile Grönland arasındaki en ince kıtasal kabuk bölgesiyle mekansal olarak çakışan bir genişleme olayına işaret ettiğinden, bu genişleme olayının bu parçanın Grönland'dan ayrılmasına yol açtığı sonucuna varıyoruz."
LEVHA TEKTONİĞİNİ ANLAMADA ÇIĞIR AÇAN KEŞİF
Ekip, araştırmanın levha tektoniğini ve bu tektoniğin Dünya sakinleri için yaratabileceği tehlikeleri daha iyi anlamamıza yardımcı olabileceğini umuyor..
Habertürk'te yer alan habere göre; Ekip şu sonuca varıyor: "Genel olarak, bu çalışma yalnızca Dünya'nın, Pre-UTM'nin ve Davis Boğazı proto-mikrokıtasının birkaç yeni birinci dereceden tektonik özelliğini tanımakla kalmıyor, aynı zamanda levha hareket yönleri üzerinde güçlü bir litosferik kontrole işaret ediyor."
"Bu nedenle, gezegenimizdeki levha tektoniğinin işleyişini anlamak için bu fenomeni daha fazla incelemek temel önem taşımaktadır."
Kaynak: IFL Science
