MİLYONLARIN GELİRİ YÜKSELİYOR: Tüm ödemeler sil baştan belirlenecek, kim, ne kadar alacak?
110
Ocak ayı itibariyle milyonlarca emekli ve memurun maaşında artış olacak. Bu artışta 6 aylık enflasyon belirleyici olacak.
210
SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon oranında artış alırken memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 6 toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı alacak.
Yıl sonu enflasyon beklentileri ise yüzde 44-45 oranında şekilleniyor.
310
Buna göre 6 aylık enflasyonun yüzde 16-17 aralığında çıkması bekleniyor. 5 aylık enflasyon ise yüzde 14.57 çıkmıştı. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 16-17 oranında enflasyon artışı alırken memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 12-15 aralığında enflasyon artışı alacaklar. Bu oranların eşitlenmesi, refah payı eklenmesi de gündemde. Ayrıca taban maaş olan 12.500 TL'de artırılacak. Bütün bu artışlar sosyal destekler (engelli aylığı, evde bakım parası, 65 yaş maaşı gibi) ile birlikte dul yetim maaşı (ölüm aylığı) ödemelerini de değiştirecek.
410
ÖLÜM AYLIĞI NASIL ÖDENİYOR
Dul yetim maaşı olarak bilinen ölüm aylığı vefat eden sigortalının geride kalan eş ve çocuklarına ödeniyor. Vefat eden sigortalının SSK'lı ise 900 gün Bağ-Kurlu ve Emekli Sandığı mensubu ise 1.800 gün priminin olması yeterli sayılıyor. Vefat eden kişi emekli ise zaten şartları da yerine getirmiş oluyor.
510
Ölüm aylığı vefat eden kişinin eşine, çocuklarına ve anne babasına bağlanıyor. Eşe ödenen dul maaşı alabilmek için evlenmemek gerekiyor. Yetim maaşı için ise erkek çocukların 18 yaşından küçük olmaları öğrenci iseler lisede 20 üniversitede 25 yaşını geçmemeleri gerekiyor. Kız çocuklarında yaş sınırı bulunmuyor ancak evlenmemeleri gerekiyor.
610
Yetim maaşı için ayrıca çalışmıyor ya da emekli olmamak gerekiyor. Burada memur çocukları için istisna bulunuyor. memur kızları memur olmadıkları sürece SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olup çalışsalar da yetim maaşları kesilmiyor. Eşe bağlanan maaş eğer eş çalışıyor ya da emekli ise yüzde 50 oranında oluyor. Çalışmıyor ya da emekli değilse oran yüzde 75'e çıkıyor. Yetim maaş oranları ise yüzde 25 oluyor.
710
TABAN MAAŞTA HİSSE VAR
Dul ve yetim maaşlarında da taban maaş uygulaması bulunuyor. Bilindiği gibi şu an en düşük emekli maaşı 12.500 TL olarak uygulanıyor. Bu rakamın altındaki tüm maaşlar seyyanen ödeme ile 12.500 TL'ye tamamlanıyor. Aynı taban maaş dul ve yetim maaşlarında da uygulanıyor. Ancak burada hisse oranları devreye giriyor. Yüzde 75 oranında dul maaşı alan birisi için taban maaş 93.75 TL olarak uygulanıyor. Yüzde 50 oranında dul maaşı bir eş için ise taban maaş 6.250 TL oluyor. Yüzde 25 oranında yetim maaşı alan birisi için ise taban maaş 3.125 TL oluyor. Ocak artışından sonra bu rakamların altında kalan tüm ölüm aylıkları seyyanen ödemeyle ayrıca yükseltiliyor.
810
DUL YETİM MAAŞI NASIL ARTIYOR?
Dul yetim maaşları da her yıl Ocak ve Temmuz aylarında diğer emekliler ve memurlara yapılan artış oranlarında yükseliyor. Burada vefat eden sigortalının bağlı bulunduğu kuruma bakılıyor. Örneğin vefat eden sigortalı SSK'lı ise dul maaşı alan eşinin aylığına SSK'lılara yapılan artış oranında artış yapılıyor. Eğer vefat eden sigortalı Emekli Sandığı mensubu yani memur ise bu kez memurlara yapılan artış oranı ölüm maaşı alan eş ve çocuklarına uygulanıyor. Böylece dul ve yetim maaşları da Ocak ya da Temmuz ayında diğer emeklilere yapılan artış oranı kadar artırılıyor.
910
SOSYAL ÖDEMEYE MEMUR ZAMMI
Dul yetim maaşlarına enflasyon artışları yapılırken sosyal ödemeler de Ocak'ta yeniden belirlenecek. 65 yaş üstü vatandaşların aldığı 65 yaş aylığı engellilere ödenen engelli aylığı ve hastasına bakanlara verilen evde bakım parası gibi tüm sosyal ödemelere artış yapılacak. Sosyal ödemelere yapılacak artışlar belirlenirken memurlara ve memur emeklilerine yapılan artış oranı dikkate alınıyor.
1010
Böylece tüm sosyal ödemeler memur maaş artışıyla aynı oranda yükseltiliyor. Ocak ayında da aynı şekilde memur maaş artışı sosyal ödemelere uygulanacak. Refah payı ya da eşitleme olmadan şu anda memur maaş artışı yüzde 12-14 aralığında görülüyor.