Suriye’de rejiminin çöküşüne dünyadan tepkiler: Esad 'can simidini' kullanmadı!

Suriye’nin başkenti Şam, muhalif güçlerin kontrolüne geçti ve ülkenin geleceğini şekillendirecek kritik bir döneme girdi. Beşar Esad’ın rejimi, yıllar süren iç savaş ve uluslararası gerilimlerin ardından çöküşün eşiğine gelirken, başkentte kaos hâkim. Reuters’ın haberine göre, Esad, Şam Uluslararası Havalimanı’ndan bilinmeyen bir yere kaçtı.

ABD YAKINDAN İZLİYOR

Muhalifler, televizyonlardan yayımlanan zafer açıklamasında “Şam artık Esad’dan kurtuldu” diyerek zaferlerini ilan etti. Başkentteki gelişmeler hem Suriye halkında hem de uluslararası arenada yankı uyandırdı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, ABD’nin durumu yakından izlediği ve sahadaki yerel ortaklarla temas halinde olduğu belirtildi. ABD Başkanı Joe Biden, bölgedeki tüm taraflara itidal çağrısında bulundu.

İSRAİL TAMPON BÖLGEDE KONUŞLANDI

İsrail’den ise dikkat çekici bir açıklama geldi. İsrail ordusu, Suriye’deki olaylara müdahil olmadığını ve sınır güvenliği için birliklerini tampon bölgede konuşlandırdığını duyurdu. Ancak rejim karşıtı güçlerin sınırına yaklaşmaması için uyarılarda bulunduğu bildirildi.

“CAN SİMİDİNİ KULLANMADI”

Esad rejiminin çöküşü, Arap dünyasında da geniş yankı buldu. Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanının danışmanı, “Esad, uzlaşma girişimlerine sırt çevirdi ve siyasi başarısızlığının bedelini ödedi” dedi. Açıklamada, "Esad, son yıllarda Suriye hükümeti ile uzlaşmaya çalışan BAE dahil çeşitli Arap ülkelerinin ‘can simidini’ kullanmadı” ifadelerine yer verildi. ABD’nin eski başkanı Donald Trump ise konuyla ilgili çarpıcı bir yorumda bulunarak, “Suriye bizim sorunumuz değil. Bulaşmamalıyız” ifadelerini kullandı.

NE OLMUŞTU?

Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı. 30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı. Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı.

Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı. Ülkenin güneyindeki Suveyda il genelinin tümü de 7 Aralık'ta muhalif grupların kontrolüne geçmişti. Aynı gün Kuneytra'daki yerel muhalifler de il merkezinin kontrolünü sağlamıştı.

Başkente açılan Humus ilinde de rejim karşıtı güçler, 7 Aralık'ta kent merkezine hâkim olmuştu. Şam'ın güneybatısında Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti. Rejim güçleri de Şam'da Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekilmişti.

Rejim karşıtı silahlı grupların başkente hâkim olmaya başlamasıyla Esad rejimi 8 Aralık sabahı kısa sürede başkentin tüm kontrolünü kaybetmişti. Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.