Mars'ta su keşfi: 'Yer kabuğunun 10-20 km derinliğinde saklı'

İniş aracı, Kızıl Gezegen'in derinliklerinden dört yıl boyunca gelen titreşimleri (Mars depremleri) kaydeden bir sismometre taşıyordu. Bu depremlerin ve gezegenin hareketlerinin analizi, sıvı suyun "sismik sinyallerini" ortaya çıkardı.
Mars'ın kutuplarında donmuş su ve atmosferde buhar belirtileri bulunmasına rağmen, gezegende sıvı suyun varlığı ilk kez tespit edildi. Bulgular, Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri'nde yayımlandı. Insight'ın bilimsel görevi, iniş aracının dört yıl boyunca sessizce "Mars'ın nabzını" dinlemesinin ardından Aralık 2022'de sona erdi. Bu süre zarfında sondada bin 319'dan fazla deprem kaydedildi.
"SU, PETROL ARAMAK İÇİN KULLANDIĞIMIZ TEKNİKLERİN AYNISI"
Bilim insanları, sismik dalgaların ne kadar hızlı hareket ettiğini ölçerek, hangi malzemenin içinden geçme olasılıklarının daha yüksek olduğunu hesapladılar. Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den Prof. Michael Manga, "Bunlar, Dünya'da su aramak veya petrol ve gaz aramak için kullandığımız tekniklerin aynısı" diye açıkladı. Yapılan analizler sonucunda Mars kabuğunun 10 ila 20 km derinliklerinde su rezervleri olduğu ortaya çıktı.
"MARS'TAKİ SU DÖNGÜSÜNÜ ANLAMAK İÇİN KRİTİK ÖNEME SAHİP"
UC San Diego Scripps Oşinografi Enstitüsü'nden baş araştırmacı Dr. Vashan Wright, "Mars'taki su döngüsünü anlamak, iklimin, yüzeyin ve iç mekanın evrimini anlamak için kritik öneme sahip" dedi. Prof. Manga, suyun "bir gezegenin evrimini şekillendiren en önemli molekül" olduğunu vurguladı ve bu bulgunun "Tüm Mars suyu nereye gitti?" şeklindeki büyük bir soruyu yanıtladığını belirtti.
ANTİK ÇAĞLARDA NEHİRLER VE GÖLLER BARINDIRIYORDU
Mars'ın yüzeyindeki kanallar ve dalgaların incelenmesi, gezegenin antik çağlarda nehirler ve göller barındırdığını gösteriyor. Ancak, son üç milyar yıldır burası bir çöl. Bu suyun bir kısmı, Mars atmosferini kaybettiğinde uzaya kaçmış olabilir. Yine de, Prof. Manga, burada Dünya'da olduğu gibi "suyumuzu büyük ölçüde yeraltında tutuyoruz ve bu durumun Mars için geçerli olmaması için hiçbir neden yok" dedi.
"MARS'TA 10 KM DERİNLİKTE DELİK AÇMAK MUSK İÇİN BİLE ZOR OLURDU"
Insight sondası sadece yüzeyin altındaki kabuktan doğrudan veri alabildi, ancak araştırmacılar gezegenin her yerinde benzer rezervuarlar olmasını bekliyor. Eğer durum buysa, Mars'ta yüzeyde yarım milden daha derin bir tabaka kadar sıvı su bulunabileceği tahmin ediliyor. Ancak, Mars'taki bu yeraltı suyunun derinliği, suyu kullanmak isteyebilecek ve Mars'ı kolonileştirme planları yapan milyarderler için iyi bir haber olmayabilir. Prof. Manga, "Yer kabuğunun 10-20 km derinliğinde saklıdır" diye belirtti. BBC News'e konuşan Musk, "Mars'ta 10 kilometre derinliğinde bir delik açmak, [Elon] Musk için bile zor olurdu" dedi.
"MARS'TA HAYAT VARSA ŞU ANDA YERİN ÇOK DERİNLERİNDE OLABİLİR"
Bu keşif, Mars'ta yaşam kanıtı arayışı için devam eden çalışmaların bir başka hedefini işaret edebilir. "Sıvı su olmadan hayat olmaz" diyen Prof. Manga, "Yani Mars'ta yaşanabilir ortamlar varsa, bunlar şu anda yerin çok derinlerinde olabilir" ifadelerini kullandı.