Biden’dan HTŞ’ye yeşil ışık: Esad’ın hesap verme vakti geldi!
Suriye'de 13 yılı aşkın iç savaşın ardından tarihi bir dönüm noktası yaşanıyor. Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğünde muhalifler, Humus'un ardından başkent Şam'ı da ele geçirerek rejimi çökertirken dünya liderlerinden de mesajlar gelmeye devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden, Şam’daki son duruma dair ilk kez konuştu.
“HESAP VERME VAKTİ GELDİ”
Biden, tüm olanların sorumlusunun devrik lider Beşar Esad olduğunu belirterek “Nihayet Esad rejimi düştü ancak hesap verme vakti geldi” ifadesinde bulundu. Ayrıca ABD başkanı, rejimin Suriye halkına zulüm, işkence ettiğini ve öldürdüğünü belirtti. Esad'ın destekçilerinin İran, Hizbullah ve Rusya olduğunu ifade eden Biden, "Ancak geçtiğimiz hafta içinde üçünün de desteği azaldı, çünkü üçü de bugün benim göreve gelmemden bu yana çok daha zayıf durumdalar" dedi. Geçiş döneminde komşu ülkeleri, Suriye’den gelecek her türlü tehdide karşı destekleyeceklerini de belirten Biden, "Suriye’nin doğusunda herhangi bir tehdit karşısında personelimizi koruyacak bir güvence kapasitesi oluşturulmasına yardımcı olacağız” ifadesinde bulundu.
“ŞİMDİLİK DOĞRU KONUŞUYORLAR”
Bunun yanısıra, bazı grupların "kendi terör kayıtları" olduğunu dile getirerek, adını anmadan HTŞ'ye işaret eden ABD Başkanı Biden, bu grupların liderlerinin açıklamalarını not ettiklerini belirterek, "Şimdilik doğru sözler ediyorlar ancak daha fazla sorumluluk almaya devam ettikçe bu kişilerin sadece sözlerini değil faaliyetlerini de takip edeceğiz" ifadesini kullandı.
ESAD’IN YERİ BELLİ OLDU
Öte yandan Esad’ın ve üst düzey kurmaylarının akıbetiyle ilgili dün sabah saatlerinde farklı senaryolar ortaya atılmıştı. Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas, Suriye İçişleri Bakanı Muhammed Rahmun, Dışişleri Bakanı Bessam Sabbağ ile iktidardaki BAAS partisinden üst düzey yöneticilerle birlikte Şam’ı terk eden rejim liderinin önce Moskova’ya gittiği öne sürüldü. Daha sonra Şam’dan ayrılan ve Humus üzerinde radardan kaybolan Suriye Hava Yolları’na ait 9218 uçuş numaralı İlyushin76 uçağında olduğu iddia edilen Esad’ın ölmüş olabileceği iddia edildi. Uçağın düşürüldüğü öne sürüldü. Ancak dün akşam saatlerinde Rus resmî haber ajansı TASS, Esad’ın Rusya’da olduğunu, insani gerekçelerle ailesi ve kendisine sığınma hakkı tanındığını yazdı.
ABD GELİŞMELERİ YAKINDAN TAKİP EDİYOR
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Esad rejiminin 2011 yılından beri siyasi süreci reddetmesi ve İran ile Rusya'nın desteğine güvenmesinin bugün yıkımına yol açtığını ifade etti. Blinken “Esad rejiminin 2011 yılından bu yana güvenilir siyasi süreci reddetmesi ve Rusya ile İran'ın insanlık dışı desteğine güvenmesi yıkımına yol açtı” değerlendirmesinde bulundu. Geçiş sürecinde Suriye halkının, devlet kurumlarının muhafazası, temel hizmetlerin tesis edilmesi ve kırılgan toplumların korunmasını talep etme hakkı bulunduğunu belirten Blinken, ABD'nin bölgedeki ortaklarıyla angaje olarak gelişmeleri yakından takip edeceğine dikkati çekti.
ÇATIŞMALARDA 910 KİŞİ ÖLDÜ
Bunun yanısıra Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Suriye’de muhalif gruplar ve Esad rejimi arasında 27 Kasım’da başlayan çatışmalardaki can kaybına ilişkin açıklama yaptı. Gözlemevi, çatışmalarda 910 kişinin hayatını kaybettiğini belirterek, hayatını kaybedenlerin 138’inin sivil, 380’nin Suriye ordusu askeri veya müttefik savaşçı, 392’sinin muhalif gruplara bağlı askerler olduğunu aktardı.
NE OLMUŞTU?
Suriye'de 27 Kasım'da rejim karşıtı silahlı gruplar ile Beşşar Esed güçleri arasında çatışmalar yoğunlaştı. Gruplar, 30 Kasım-7 Aralık tarihlerinde Halep, Idlib, Hama ve Humus gibi en büyük illerde üstünlük kurdu. Başkent Şam'a 7 Aralık'ta girmeye başlayan gruplara halk kitlelerinin de destek vermesiyle rejim, Şam ve diğer birçok bölgede kontrolü tümüyle kaybederek çöktü. Baas Partisi'nin 61 yıllık iktidarı sona ererken rejim lideri Esed, başkentten kaçtı. Suriye Milli Ordusu da Türkiye sınırı yakınlarında terör örgütü PKK/YPG'nin işgalinde olan Tel Rıfat'ı özgürleştirdikten sonra Münbiç'te yuvalanan teröristlere yöneldi.
