MİRAY EZGİ ÇELEN
Trafik ve şehir ayrılmaz iki ayrı olguyken dinleyicilerin sadece trafik yoğunluğunu değil şehre dair her şeyi öğrenebildiği bir radyo olarak geniş kitlelere hitap eden Radyo Trafik’in Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı trafiğe dair merak edilen soruları, Ekoltv.com.tr editörü Miray Ezgi Çelen’e cevapladı. Son olarak TÜİK’in 16 Mayıs 2024’te 2023 yılına dair ortaya koyduğu trafik kazası oranları endişe yaratır cinstendi. 2024’e dair açıklanacak oranlarda uzmanların trafik kazalarında artış beklemesi trafiğin ve trafik kazalarının önüne nasıl geçilebilir sorularını da beraberinde getirdi. İşte trafiğe dair merak edilenler...
“TRAFİK VE ŞEHİR AYRILMAZ OLGULAR”
2010 yılında Sadettin Saran’ın sahibi olduğu Saran Holding bünyesinde aslen ticari kaygılardan uzak bir sosyal sorumluluk projesi olarak hayata geçen Radyo Trafik ile Kerim Öztürk’ün yolu 2012 yılında kesişti. Radyo Trafik’te spiker olarak başlayan kariyer yolculuğuna Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı olarak devam eden Kerim Öztürk, 3 büyükşehirde ayağı olan radyonun dinleyiciye sunduğu dayanışma olgusunun önemini vurguluyor. Radyo Trafik sadece trafik durumu anlatan bir radyo olmadığını söyleyen Öztürk Radyo Trafik’i tanımlarken, “Trafik ve şehir ayrılmaz iki ayrı olgu olduğu için Radyo Trafik’in bulunduğu şehirlerdeki bir dinleyici frekanslarımızdan sadece trafik yoğunluğunu değil şehre dair her şeyi öğrenebildiği gibi, tartışmalara katılabiliyor ve görüşlerini duyurabiliyor” sözlerini kullandı. Peki ama bu tartışma konularının başında gelen trafiğin asıl sebebi ne?
“TEMEL SEBEBİ İNSAN!”
Öztürk bu soruyu, “Dünya üzerindeki her metropol şehirde olduğu gibi İstanbul’da da trafik yoğunluğuna dair irili ufaklı onlarca neden sayabiliriz. Ancak İstanbul özelinde konuşacak olursak bence trafik yoğunluğunun temel sebebi insan… İstanbul trafiğinde öyle ya da böyle zaman geçiren herkes trafikten şikayetçi ama trafiği oluşturan yine biziz!” diyerek insanların sorununu yine insanların yarattığını vurgulayan bir cevap verdi.
“KANAATİMCE İNSAN FAKTÖRÜ BİRİNCİ”
Deneyimli radyo yayıncısı, “Tabii ki çarpık kentleşme ve alt yapı sorunları, nüfusun fazlalığı, otopark eksiklikleri, hatalı mühendislikle yapılmış yollar, nüfusun fazlalığı, toplu taşıma ağı eksikliği ve toplu taşımanın konforsuz olması da trafik yoğunluğunun oluşmasının ana nedenleri arasında sayılabilir” dese de kanaatince insan faktörünün birinci sırayı alacağının altını çizdi.
“İNSANIMIZI DEĞİŞTİRMEYİ BAŞARMALIYIZ”
İnsanların yarattığı sorunu yine insanların çözebileceği gerçeği nedeniyle trafiğin önüne nasıl geçilebilir sorusuna Öztürk, “Öncelikle şunu kabul etmek lazım ne İstanbul’da ne de dünya üzerindeki herhangi bir metropolde trafiği tamamen yok etmek mümkün değil. Burada temel amaç trafiğin yavaş da olsa akıcı olmasını sağmak olmalı. Peki akıcı trafik nasıl sağlanır? İşte bu sorunun yanıtı da bir önceki cevabımda var zaten. Biz her şeyden önce insanımızı değiştirmeyi başarmalıyız” sözlerini kullandı.
“CAYDIRICI CEZALAR VE SIKI DENETİM”
Öztürk insanı değiştirmenin, “Trafikte olan herkese kimsenin öncelikli olmadığını, herkesin eşit koşullarda olduğunu, trafik kurallarının herkes için olduğunu insanlara öğretmek gerekiyor. Herkesin kişiliğini ya da trafikte yaptığını bir anda değiştirmek mümkün değil. Ancak bu durum caydırıcı cezalar ve sıkı denetimle düzeltilebilir. Örneğin, siz kaynak yapan kişiye caydırıcı nitelikte yüksek bir para cezası ve hatta tekrarlaması halinde araç ve kişinin trafikten menedilmesine varacak cezalar uygularsanız ve her kavşağa bir EDS koyarsanız bir süre sonra kimse kaynak yapamaz hale gelir” örnekleriyle mümkün olabileceğinden bahsetti.
TOPLU TAŞIMA CAZİP OLMALI
İnsan kaynaklı nedenleri bir kenara koyarsak ilk iş toplu taşımayı konforlu ve cazip hale getirmek gerekiyor. Trafiği azaltmanın en kolay yollarından biri yoldaki araç sayısını azalmaktır. Araç sayısını da insanları toplu taşımaya yönlendirerek azaltabilirsiniz. Ancak günümüz koşullarında İstanbul’da toplu taşımanın hali ve yetersizliği malumunuz.
ÇÖZÜM: “İYİ BİR EĞİTİM”
TÜİK’in açıkladığı verilere göre geçtiğimiz yıl 6 bin 548 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan trafik kazalarının önüne nasıl geçilebilir sorusuna ise Öztürk, “İyi bir eğitimle! Kimse bilerek ya da isteyerek bir trafik kazası yapmaz. Ancak ne yazık ki trafik kazalarının temelindeki en büyük nedeni yine insan! Bakınız; TÜİK’in her yıl açıkladığı ölümlü ya da yaralanmalı trafik kazalarının meydana gelme nedenlerinde insan faktörü son 10 yıldır ortalama yüzde 90 oranında oluyor” cevabını verdi.
“HAPİS CEZASI OLMALI”
Son olarak trafikte gereksiz çakar kullanımına yönelik kanun TBMM’de kabul edilmişti. Cezaların caydırıcı nitelik taşıması yönüyle trafiğin sağlığı açısında kabul edilmesi önemsenen kanunun ardından vatandaşların trafik dahilinde başka kanun istemleri de gündem olmuştu. Öztürk konuya dair, “Bir kere Türkiye’de trafik cezalarının önemli bir kısmını idari cezadan adli cezaya çevirmek gerekiyor. Trafiği tehlikeye atan bir kişi sadece para cezasıyla kurtulmamalı bunun ayrıca ciddi bir hapis cezası olmalı! Bahsettiğiniz kanuna gelirsek, bence bu kanun son yıllarda trafik ile alakalı alınmış en iyi kararlardan biri diyebilirim. Bakın bu kanun öncesinde Türkiye’de haftada ortalama 250 araca yetkisiz çakar kullanımından ceza uygulanıyordu. Bu kanunla sadece bir haftada bu ceza sayısı 90’a geriledi. Bu yaklaşık %60 oranında bir düşüşe işaret eder” ifadelerini kullandı.
“TRAFİĞİ YÜZDE 30 RAHATLATIR”
Trafik yoğunluğuna sebebiyet veren olayların önüne geçmek için cezaların önemli olduğunu vurgulayan Öztürk, “Dolayısıyla trafikte yapılan, trafiğin yoğunlaşmasına neden olan; telefon kullanımı, emniyet şeridi ihlali, kaynak, hatalı park yapma vb. gibi her ihlale de benzeri cezaların uygulanması gerekir. Trafik yoğunluğuna neden olan her olay için bu cezaların gelmesi ve yüzde 60 oranında ihlalin ortadan kalkması inanın bana İstanbul trafiğini en az yüzde 20-30 oranında rahatlatır” dedi.