TBMM’nin onayından geçen yeni yasa ile engelli bireylerin emekli olma şartlarında yeni değişiklikler yapıldı. Engellilik oranı en az yüzde 40 olan sigortalılar vergi indirim sayesinde yeni düzenlenen erken emeklilik fırsatından yararlanabiliyorlar.
Ancak yüzde 40 engeli olan bireyin şu şartları taşıması gerekiyor. 15-20 yıl arasında ve prim gün sayısı 3600 – 4400 arasında olması gerekiyor.
KİM NASIL ETKİLENECEK?
BAĞ-KUR SİGORTALILARI
Ekim 2008’den itibaren, Bağ-Kur sigortalıları için de erken emeklilik imkanları genişletildi. Engellilik oranlarına bağlı olarak belirlenen yeni şartlar, hem Bağ-Kur sigortalıları hem de memurlar için erken emeklilik yollarını daha erişilebilir hale getirdi. İşte detaylar:
Bağ-Kur Sigortalılarına Erken Emeklilik
- %60 ve üzeri engellilik oranı olanlar: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.960 prim günü ile emekli olabilecek.
- %50-59 engellilik oranı olanlar: 16 yıl sigortalılık süresi ve 4.320 prim günü ile emekli olabilecek.
- %40-49 engellilik oranı olanlar: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.680 prim günü ile emekli olabilecek.
Memurlara Erken Emeklilik İmkanı
2008 öncesi kamu görevine başlayan ve en az %40 engellilik raporu olan memurlar, 15 yıl (5.400 gün) prim ödemesi ile emeklilik hakkı kazanabiliyor.
2008 sonrası göreve başlayan memurlar için ise engellilik oranına bağlı olarak farklı şartlar geçerli.
Yeni Yasayla Değişen Şartlar
2008 öncesi sigortalı olan engelliler için vergi indirimi belgesi yerine artık SGK sağlık kurulunun iş gücü kaybı oranını dikkate alması yeterli olacak. Daha önce maliye sağlık kurullarının kararı aranırken, bu değişiklik süreci kolaylaştırıyor.
Raporlama Sistemindeki Değişiklikler
Engellilik oranı belirlenirken sigortalının yaptığı işe uygun çalışma gücü kaybı esas alınacak. Önceden her sağlık sorunu ayrı değerlendirilirken, artık genel çalışma gücü kaybı dikkate alınacak.
1.800 Günle Malulen Emeklilik
Yüzde 60 ve üzeri engellilik oranına sahip olanlar için 1.800 gün (5 yıl) prim ödemesiyle malulen emeklilik hakkı tanındı. Başka bir şart aranmaksızın, bu bireyler emekli olabilecek. Malulen emekli olabilmek için:
- SGK’ya başvuru yapılması gerekiyor.
- Başvuru sonrası bir hastaneye sevk edilerek heyet raporu alınması şart.
- SGK sağlık kurulunun raporu onaylaması durumunda emeklilik gerçekleşiyor.
Engelli ve Malulen Emeklilik Arasındaki Farklar
- Engellilik oranı: Engelli emekliliği için %40, malulen emeklilik için %60 engellilik oranı aranıyor.
- Prim gün sayısı: Engelli emekliliği yıl ve prim şartına bağlıyken, malulen emeklilik için yalnızca 1.800 prim günü yeterli.
- Çalışma durumu: Vergi indirimiyle emekli olanlar çalışmaya devam edebilirken, malulen emekli olanların çalışmaları durumunda maaşları kesiliyor.
Malulen Emeklilikte Hastalık Listesi Güncellendi
Kanser, epilepsi, parkinson hastalığı, beyin tümörü, behçet hastalığı, organ nakli gibi hastalıklar artık malulen emeklilik kapsamında değerlendiriliyor. Bu hastalıklar nedeniyle çalışma gücünü kaybeden bireyler, iş yapamaz durumda olduklarında bu haktan yararlanabilecek.