Suriye’nin uzun yıllardır kanlı iç savaşla boğuşan lideri Beşar Esad’ın akıbeti merak edilirken, bir yandan da Beşar Esad kimdir? diye araştırılıyor. Bir dönemin göz doktoru eğitimi almak için İngiltere giden Fransızca ve İngilizce bilen Esad’ın Suriye'nin liderliğine nasıl yükseldiğinin ise, ilginçliği bir hikayesi var.
Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı. 30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı. Şam'ın güneybatısında Esad rejimi güçlerine karşı ilerleyen gruplar, 7 Aralık'ta başkentin güney banliyölerine girmişti. Rejim güçleri de Şam'da Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve uluslararası havalimanından çekilmişti. Rejim karşıtı silahlı grupların başkente hakim olmaya başlamasıyla Esad rejimi, 8 Aralık sabahı kısa sürede başkentin tüm kontrolünü kaybetmişti. Ardından Suriye Lideri Esad’ın ülkeden kaçtığı iddiaları yayılırken nerede olduğu hala gizemini koruyor.
BEŞAR ESAD KİMDİR?
11 Eylül 1965'te Şam'da dünyaya gelen Beşar Esad, liderlik için yetiştirmemişti. O Londra'da göz doktorluğu eğitimi alırken, 1994’teki trafik kazasında ağabeyi Basil’in ani ölümü kaderini değiştirdi. Basil babası Hafız Esad'ın halefiydi. Bu talihsiz olaydan sonra Beşar Esad’ın önünde iktidara geçme yolu açıldı.
Londra'da eğitimini tamamlayan Beşar Esad 1994’te Şam’a dönerek askeri ve siyasi eğitim almaya başladı. Ardından hızla askeri ve istihbarat kurumlarında pozisyonlarını güçlendiren Esad 2000 yılında babasının ölümünün ardından devlet başkanı oldu. Başlangıçta Batı dünyasında modernleşme beklentisi uyandırmıştı. Ancak kısa süre sonra Esad yönetimi sert bir tutuma büründü ve ülke büyük bir iç savaşa sürüklendi.
2011 yılında Suriye'de başlayan protestolar Esad yönetiminin sert müdahalesiyle kanlı bir iç savaşa dönüştü. Bu süreç Esad’ın imajını iyice zedeledi, uluslararası kamuoyu onu savaş suçlarıyla suçlamaya başladı. Ancak Rusya, İran ve Hizbullah’ın desteğiyle Esad rejimi uzun yıllar süren savaşa rağmen ayakta kalmayı başardı.
Esad 2014’te ve 2021’de yeniden devlet başkanı seçildi, ancak seçimlerin adil olmadığı ve halkın geniş kesimlerinin iktidara karşı olduğu eleştirileri arttı. 2015'te Rusya'nın müdahalesiyle daha fazla destek buldu, ancak iç savaşın yarattığı yıkım ülkenin sosyal yapısını ve ekonomisini derinden sarstı.
Beşar Esad’ın yönetiminde ülke büyük bir siyasi ve insani kriz yaşadı. Onun modern yöneticiliği vaatleri birkaç yıl içinde yerini daha otoriter bir yönetim anlayışına bıraktı. 2018’deki kimyasal saldırı ve 2022’deki Arap Birliği zirvesine katılımıyla Esad uluslararası arenada yeniden gündeme geldi. Ancak günümüzdeki son gelişmelerle Esad rejimi sona erdi ve muhalif güçler bu sabaha karşı Şam'a girerek yeni bayraklarını göndere çekti ve Esad ülkeyi terk etti.
BEŞAR ESAD SURİYE’DEN KAÇTI MI?
27 Kasım'da Esad rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında başlayan çatışma sonrasında Esad rejimi, 8 Aralık sabahı başkentin tüm kontrolünü kaybetti. Ardından Esad’ın Şam’dan kalkan bir uçakla servetiyle birlikte kaçtığı iddia edildi. Reuters haber ajansının aktardığına göre Moskova'dan gelen ilk açıklamada, "Esad ülkeden ayrıldı" denildi. Öte yandan Rus askeri üslerinde alarm durumuna geçildiği iddia edilirken Esad'ın ayrılırken iktidarın barışçıl devri için talimat verdiğini belirtti.
BEŞAR ESAD’IN UÇAĞI NEREDE?
Şam’da kalkış yapan Esad’ın uçağı, iki kaynağa göre, bir süre sonra radardan kayboldu. Bu nedenle devrilen Suriye lideri Beşar Esad’ın nerede olduğu bilinmiyor.