ABD istihbarat kaynaklarından gelen yeni bilgiler, Suriye’de Beşar Esad rejiminin kimyasal silah kullanma ihtimaline dair endişeleri artırdı. İsimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkililere göre, Esad'a bağlı güçlerin sınırlı miktarda kimyasal silah stoğu bulundurduğu değerlendiriliyor. Bu stoklar arasında sinir gazı sarin yüklü mühimmatların da bulunabileceği belirtiliyor. Uzmanlar, rejimin bu silahları, savaşı sonlandırmak amacıyla son bir çaba olarak kullanabileceğinden endişe ediyor.
ESAD REJİMİ MÜHİMMAT STOKLAMIŞ OLABİLİR
Uluslararası insan hakları gözlemcileri ve ABD’li yetkililer, Esad hükümetinin 13 yıllık iç savaş boyunca kimyasal silahları defalarca kullandığını belirtiyor. Kullanılan silahlar arasında sarin gazı ve klor gazı gibi öldürücü maddeler yer alıyor. Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’nün (OPCW) çabalarına rağmen, ABD istihbaratı Esad rejiminin hâlâ mühimmat stokladığını düşünüyor.
BENZER BİR SENARYO TEKRARLANABİLİR
2013 yılında Şam yakınlarında gerçekleştirilen ve yüzlerce sivilin hayatını kaybettiği sarin saldırısı, Esad rejiminin kimyasal silah kullanımındaki en kanlı örneklerden biri olarak hatırlanıyor. ABD istihbaratı, o dönemde saldırıya ilişkin bazı ipuçları almış olmasına rağmen, mesajları zamanında çözümleyememiş ve dönemin Başkanı Barack Obama’yı bilgilendirememişti. Benzer bir senaryonun tekrarlanmasından endişe ediliyor.
ABD'NİN MÜDAHALE PLANI BELİRSİZ
Esad rejiminin kimyasal silahlarla büyük çaplı bir saldırı hazırlığında olup olmadığı konusu ABD’nin radarında. Ancak, Biden yönetimi bu süreçte taraf tutma veya savaşın gidişatını değiştirme niyetinde olmadığını açıkça belirtti. Beyaz Saray yetkilileri, ABD’nin ne Esad’ı ne de isyancıları destekleyerek savaşa müdahil olacağını ifade etti. Bu politika, Beyaz Saray'ın 47'nci Başkanı Donald Trump tarafından da sosyal medya platformu Truth Social’da desteklendi. Trump, “Suriye bizim savaşımız değil, karışmamalıyız” diyerek bu duruşu yineledi.
RUSYA KAYNAKLARINI BAŞKA CEPHEYE AKTARDI
Suriye’deki iç savaşın seyrinde, 2015 yılında Rusya’nın müdahalesi dönüm noktası olmuştu. Devlet Başkanı Vladimir Putin, o dönemde savaş uçaklarını devreye sokarak Esad rejimini isyancıların baskısından kurtarmıştı. Ancak bugün Rusya’nın Ukrayna’daki savaş nedeniyle kaynaklarının büyük bir kısmını başka bir cepheye aktardığı biliniyor. ABD istihbaratı, Rusya’nın Esad’a verdiği desteğin bu nedenle azalmış olabileceğine dikkat çekiyor.
DAHA AZ RİSKLİ GÖRÜLÜYOR
ABD’nin Arap müttefikleri arasında, Esad rejiminin devam etmesini destekleyen ülkelerin sayısı az değil. Bu ülkeler, isyancıların Şam’daki hükümeti devirmesi durumunda Suriye’nin terörizm için daha büyük bir tehdit oluşturacağından endişe ediyor. Biden yönetiminden bir yetkili, geçmişte Esad’a karşı olan bu müttefiklerin, şimdi onu daha az riskli bir seçenek olarak gördüklerini söyledi.
KİMYASAL SİLAH TEHDİDİ DEVAM EDİYOR
Suriye’de kimyasal silahların tamamen yok edilememesi, bölgede gerilimi artırmaya devam ediyor. ABD istihbaratı, Esad rejiminin bu silahları sınırlı miktarda depolamaya devam ettiğini ve gerektiğinde kullanabileceğini değerlendiriyor. Her ne kadar OPCW denetimleri bölgedeki kimyasal silah kapasitesini azaltmış olsa da Esad’ın tamamen silahsızlandığını söylemek mümkün değil. ABD’nin gelecekte bu tehdide nasıl bir yanıt vereceği belirsizliğini koruyor. Ancak hem Washington hem de uluslararası toplum, Suriye’deki kimyasal silah tehdidinin yeniden gündeme gelmesinden duyulan endişeyi paylaşıyor.